Gazze için kritik adım: BMGK'nin 2803 sayılı kararı nasıl okunmalı?
ORSAM Levant Çalışmaları Uzmanı Gökhan Batu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2803 sayılı Gazze kararının anlamını ve olası etkilerini AA Analiz için kaleme aldı.
***
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2803 sayılı kararı, ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik "Gazze'de barış planı" ile sağlanan ateşkesin kurumsal bir zemine oturmasını sağladı. Karar, Gazze'nin güvenlik, yönetim ve yeniden inşasını tanımlayan süreçlerin çerçevesini ortaya koyuyor. Ancak 2803’ün ortaya koyduğu bu zeminin, 20 maddelik plana dair endişeleri gidermekten ziyade bazı yönleriyle artırdığını ifade etmek mümkün. Zira, karardaki muğlaklıklar ve Gazze’deki geçiş yönetimi modeli Filistinlilerde derin bir rahatsızlık yaratarak tartışmayı henüz sürecin başında keskinleştiriyor.
Karardaki en dikkati çekici yönler, istenen reformların gerçekleşmesi durumunda Filistin halkının "kendi kaderini tayin hakkı" ve "devlet olmaya giden güvenilir bir yol" şeklindeki ifadeler olarak ön plana çıkıyor. Ancak bunların Filistin meselesinde yeni kazanımlar olmasından ziyade, Gazze’deki durumun ustaca esnetilmesi ve Filistinlilerin daha önceki kazanımlarına darbe vurulması anlamına geldiğine yönelik güçlü iddialar söz konusu. Zira, 2803 sayılı karar yüzeysel bir şekilde BMGK’nin Filistin meselesine dair önceki kararlarını not ettiği ifade etse de 242 ve 338 sayılı BMGK kararlarına açık atıf yapmadığı gibi 2012 tarihli 67/19 sayılı Genel Kurul kararıyla Filistin’e tanınan Üye Olmayan Gözlemci Devlet statüsüne hiçbir şekilde değinmiyor. Bu takdirde karar, Filistinlilerin halihazırda sahip olduğu uluslararası statüyü pekiştirmekten ziyade yerine getirilmesi gereken "reformlara" ve "başarı kriterlerine" bağlanmış yeni ve koşullu bir şablona dönüşüyor. Bu dahi karardaki ifadeyle Filistin Devleti’ne değil, “Filistinlilerin self-determinasyonu ve devletleşmeye giden yolu” açıyor. Dolayısıyla, önümüzdeki süreçte muhtemelen bu şartların yerine getirilip getirilmediğine ilişkin birçok tartışma, anlaşmazlık ve ek taleplerin gündeme geldiğini göreceğiz. Hatta şimdiden Filistin’deki ders kitaplarının içeriğine kadar detaylı bir talep paketine dair söylentiler açık kaynaklarda gündeme geliyor.
Süreci yönlendirecek olan en üst merci olarak konumlandırılan Barış Kurulu kararın diğer bir tartışmalı unsurudur. Hamas tarafından, Trump’ın başkanlık edeceği ve “etkili ülkelerin liderleri ve entelektüel........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Penny S. Tee
Gideon Levy
Waka Ikeda
Grant Arthur Gochin