Attila İlhan İhtiyarlar Balladı şiirinde yaşlıları “yaşayıp durmaktan gizlice utanırlar” diye betimler. Attila İlhan “idam mahkûmlarıdır aslında ihtiyarlar” dizesiyle yaşlılığın trajik halini ve hüznünü anlatır. “kaç kere hesabını çıkarırlar bir ömrün şu yağmurlu güz dünyadaki son güzü mü bir daha yiyecek mi yediği şu üzümü” Şairin bu dizeleri günümüzün de aynası gibi. Yaşlılık günümüzde sadece derin bir ruhsal hüzün ve bekleyiş değil aynı zamanda bir yaşama kavgasıdır. Emekliler tam da şairin dediği gibi “yaşayıp durmaktan gizlice utanırlar” çünkü onca yıllık çalışma sonunda kendilerine reva görülen emekli aylıkları ile yaşamaları mucizedir. “Kaç kere hesabını çıkarırlar bir ömrün.” Kaç kere hesabını çıkarırlar o sefalet aylığının! Neye yetecek o aylık? Ne insanca yaşayacak, beslenecek, tatil yapacak bir ömür sürebilecek ne de özendiği yeni bir ürünü satın alabilecek emekli. Ne yeni memleketler gezip görebilecek o aylıkla ne de yeni üst baş alabilecek. Boğaz tokluğuna yaşamak için bile zorlanacak! Şairin dediği gibi günümüzde yaşayıp durmaktan gizlice utanıyor emekliler!

Uzun yıllardır sosyal güvenlik ve emeklilik sistemi üzerine yazıyorum. İlk sosyal güvenlik karşı devriminin yapıldığı 1999 yılından bu yana yazıyorum sosyal güvenlik üstüne. Sosyal güvenlik politikalarının emeklilere etkisi üstüne bazen teorik bazen de somut örnekleri yazıyorum. Yürek burkan çok örnek var. Bizzat tanık olduğum emekli dramları var. Sabahın köründe metroda mendil satan yaşlı kadınlar, pazar atıklarında işe yarar meyve-sebze arayan yaşlılar, 70 yaşında inşatta çalışmak zorunda kalıp iş cinayetinde ölen yaşlı işçiler… Bu yazı Prof. Dr. Müge Özcan’ın bir paylaşımı üzerine yazıldı. Emekli bir hastasının durumu şöyle paylaştı Müge Hoca: “Üzgünüm. Kırgınım. Öfkeliyim. Hastaya işitme cihazı önerdim. ‘Şimdilik idare ediyorum’ dedi. Önyargılı olduğunu düşünüp, “cihaz aslında gözlükle aynı işi yapıyor, biri görmek, diğeri duymak için” filan diye anlatırken, gözleri doldu, sözümü kesti. ‘Ondan değil hocam. Emekliyim. 25 yıl çalıştım. Ama demek ki az çalışmışım, emekli maaşım düşük. Buraya gelirken bir yere sordum.........

© Birgün