Η εικόνα του μέλλοντος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας δεν εμπνέει αισιοδοξία. Οι υποδομές της χώρες, οι χώροι κοινωνικής μέριμνας και ευθύνης – από τα νοσοκομεία ως τα σχολεία – εμφανίζουν σημάδια εγκατάλειψης που οδηγούν σε εκφυλισμό. Το δημόσιο σκεβρώνει. Δεν είναι της μόδας. Εγκαταλείπεται. Οι φυσικές καταστροφές επαναλαμβάνονται σε βαθμό που πλέον έχουν γίνει μια μόνιμη έκτακτη ανάγκη.

Το 2021 μισό εκατομμύριο στρέμματα κάηκαν στη Βόρεια Εύβοια και πριν βλαστήσει μια ελπίδα, καταγράφηκε στην Ελλάδα η μεγαλύτερη φωτιά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης: ένα εκατομμύριο στρέμματα στον Έβρο. Την πιο οχυρωμένη περιοχή της χώρας. Οχυρωμένη όμως για να αποτρέπει άλλες απειλές. Κάποιες πραγματικές κάποιες όχι. Και πριν σβήσει η φωτιά στον Έβρο, η καταστροφή της Θεσσαλίας.

Κλιματικοί πρόσφυγες πλέον από την ίδια τη χώρα. Άνθρωποι που φεύγουν. Brain drain μνημειωδών διαστάσεων από την αρχή της ελληνικής κρίσης ως σήμερα. Την ίδια στιγμή η ελληνική οικονομία φωνάζει για εργατικά χέρια στον πρωτογενή τομέα, την κατασκευή και τον τουρισμό, αλλά δεν υπάρχουν. Η αγοραστική δύναμη κατακρημνίζεται και μετά διερωτόμαστε γιατί οι άνθρωποι φεύγουν.

Η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία γιορτάζει τα πενήντα της χρόνια κουρασμένη και διόλου ελκυστική. Οι θεσμοί λογοδοσίας ατροφούν. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος αδρανοποιείται. ΟΙ ανεξάρτητες αρχές – άλλοτε η μεγάλη υπόσχεση – σιγάζουν όταν κάνουν την δουλειά τους διότι είναι ενοχλητικές. Η δικαιοσύνη ασθμαίνει σε βαθμό αυτοακύρωσης. Το έλλειμα πλουραλισμού στον τύπο είναι ντροπιαστικό.

Οι υποκλοπές θέλουν να δείχνουν κανονικότητα. Για τα επόμενα χρόνια ό,τι λέγεται και δεν λέγεται (κυρίως το δεύτερο) στη δημόσια σφαίρα δεν θα είναι αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης αλλά καρπός του φόβου και του εκβιασμού. Αυτό είναι εφιαλτικό. Αν ο κοινοβουλευτισμός χωράει αυτόν τον εκφυλισμό, το κράτος δικαίου που αντιστέκεται, απλώς παρακάμπτεται.

Μας φαίνεται κανονικό άνθρωποι να είναι κλεισμένοι σε «δομές» για πρόσφυγες στα νησιά. Όπως πριν πενήντα χρόνια ήταν οι εξόριστοι στα ίδια περίπου νησιά. Οι ηθικοί και πολιτικοί φραγμοί αμβλύνονται σε βαθμό εγκληματικό. Το ποινικό δίκαιο μετασχηματίζεται στο όνομα είναι ποινικού λαϊκισμού που θέτει εκ ποδών το δικαιοκρατικό κεκτημένο της Μεταπολίτευσης.

Η Ευρώπη ολόκληρη σιγά σιγά εξοικειώνεται με την στροφή προς την ανελεύθερη δημοκρατία. Μια δημοκρατία, απλό εκλογικό καθεστώς. Χωρίς κοινωνικά αναχώματα και θεσμικά αντίβαρα.

Η Άκρα Δεξιά, μεταμφιεσμένη ή μη, διεκδικεί θέση στο σαλόνι και την καταφέρνει. Από την Πολωνία και την Ουγγαρία – τα αρχετυπικά παραδείγματα ως την Ιταλία και τη Σκανδιναβία. Κάθε πέντε χρόνια ζούμε με το φόβο αν η Λε Πεν θα γίνει Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και, όπως φαίνεται, έρχεται η στιγμή που θα το καταφέρει.

Ως και η Γερμανία, σταδιακά χάνει τον σταθερό της βηματισμό προς τη διεύρυνση της συνταγματικής δημοκρατίας.

(…)

Αυτή είναι η συγκυρία των πενήντα ετών της Μεταπολίτευσης και αυτά τα ερωτήματα που αναδείχθηκαν. Το σενάριο δεν είναι καλό. Το σενάριο όμως δεν είναι προϊόν θείας πρόνοιας αλλά πολιτικών συσχετισμών. Η μορφή και το περιεχόμενο αυτής της στρογγυλής τράπεζας συμπυκνώνεται στο τρίπολο «κλίμα-κοινωνία-δημοκρατία».

Περισσότεροι εξ’ ημων έχουμε πολιτικά γαλουχηθεί πολιτικά με την αναφορά στην οικονομία, την παραγωγή και την εργασία ως την βάση της κοινωνίας και το εποικοδόμημα , τους θεσμούς , τις ιδέες τα οποία συγκροτούν το όλο της πολιτικής .

Αυτό το οποίο νομίζω είναι σαφές είναι ότι η βάση της βάσης είναι το κλίμα, ως η αποκλειστική υλική συνθήκη αναπαραγωγής της ζωή μας . Ακόμη να μην θέλαμε να το καταλάβουμε αυτό , τα τελευταία χρόνια και με τον πιο τραυματικό τρόπο, το νιώσαμε.

Πώς λοιπόν η κλιματική αλλαγή, που έχει γίνει ήδη κλιματική κρίση , οξύνει τις κοινωνικές ανισότητες. Πώς χωρίς ενεργειακή και κλιματική δικαιοσύνη δεν απειλείται απλώς η φύση, αλλά η δημοκρατία. Ως και το κλίμα , δηλαδή , έχει μια αναπόδραστη τοξικότητα , καθώς συντριβεί, με την αλλαγή και την κρίση του, πρώτα τους πιο εκτεθειμένους.

Πώς οι κοινωνικές ανισότητες, ροκανίζουν τα εύθραυστα θεμέλιά της κουρασμένης δημοκρατίας σε μια κοινωνία που πλέον νιώθει ενδημικά τη φτώχεια.

Αρα λοιπόν , δεν συζητάμε για τρία θέματα . Δεν συζητάμε δηλαδή για το κλίμα , την οικονομία – εργασία και την δημοκρατία – θεσμούς . Συζητάμε για ένα σύνολο ζητημάτων, ένα ενιαίο πολιτικό επίδικο, που συγκροτεί κατ΄ ανάγκη ένα ενιαίο πολιτικό υποκείμενο .

Αυτή η ιδέα του συνόλου υποκείμενου είναι το κεκτημένο της συγκυρίας. Η ενσάρκωση όμως της ιδέας, το υλικό της αποτύπωμα είναι το ζητούμενο. Το υλικό λοιπόν αποτύπωμα αυτής της ιδέας, είναι ζήτημα που άπτεται του περιεχομένου και των εκφραστών του. Είναι κατεξοχήν πολιτική υπόθεση, υπό την κλασσικότερη έννοια της πολιτικής ως ο αγώνας για τη νομή της δημόσιας εξουσίας.

Η πολιτική είναι agenda setting. Οι ατζέντες συγκρούονται. Η πάλη των ιδεών σε μια κοινωνία, δεν είναι διενέξεις θεωριών, αντιλήψεων και δοξασιών μεταξύ καλοπροαίρετων (ή μη) πανεπιστημιακών. Είναι στρατηγικές που ζητάνε υλοποίηση, όχι ιστορικά αυθαίρετα, αλλά με βάση ανάγκες, συμφέροντα, και ιδέες που ηγεμονεύουν ή δεν ηγεμονεύουν αντίστοιχα μέσα στα πολιτικά μέτωπα που διαμορφώνονται σε κάθε στιγμή.

Σε τελευταία ανάλυση, αυτές οι ιδέες αντανακλούν και συγκροτούν αντιμαχόμενα μέτωπα για έναν καλύτερο κόσμο.

Απόσπασμα από το κείμενο του Δ. Χριστόπουλου, το οποίο περιλαμβάνεται σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συλλογική έκδοση («Που πηγαίνει η Μεταπολίτευση;») που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις. Περιλαμβάνει κείμενα των παρακάτω:

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Εισαγωγή: δύο στιγμές για τα 50 χρόνια, ή πού πηγαίνει η Μεταπολίτευση;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ
Εισαγωγική προσφώνηση
ΘΕΟΔΟΤΑ ΝΑΝΤΣΟΥ
Δημοκρατία σε καυτό κλίμα: η κλιματική αλλαγή και το αίτημα για ισχυρή δημοκρατία
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Από τον μεταπολιτευτικό συνταγματισμό των δικαιωμάτων, στην “κοινωνία της ασφάλειας” του 21ου αιώνα
ΚΛΕΙΩ ΠΑΠΑΠΑΝΤΟΛΕΩΝ
Η δικαιοσύνη ως πρόβλημα των προβλημάτων της δημοκρατίας μας
ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ ΚΩΤΣΟΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το Κοινωνικό Συμβόλαιο της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας: τι έχει απομείνει έπειτα από μισό αιώνα;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ
Προκλήσεις για την ελληνική οικονομία
ΕΛΕΝΑ-ΟΛΓΑ ΧΡΗΣΤΙΔΗ
Πενήντα χρόνια μετά: το σύμπτωμα Μπέος, η μεταπολεμική και μια δημοκρατική, φεμινιστική επανεκκίνηση
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
Η κουρασμένη Ελληνική Δημοκρατία απέναντι σε κλιματικές και πολιτειακές απειλές: πώς κάνουμε restart;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί να αλλάξει η εικόνα; Πώς γίνεται;

QOSHE - Αποχαιρετώντας το 2023: Μπορεί να αλλάξει η εικόνα στην Ελλάδα και πώς; - Δημήτρης Χριστόπουλος
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Αποχαιρετώντας το 2023: Μπορεί να αλλάξει η εικόνα στην Ελλάδα και πώς;

8 5
31.12.2023

Η εικόνα του μέλλοντος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας δεν εμπνέει αισιοδοξία. Οι υποδομές της χώρες, οι χώροι κοινωνικής μέριμνας και ευθύνης – από τα νοσοκομεία ως τα σχολεία – εμφανίζουν σημάδια εγκατάλειψης που οδηγούν σε εκφυλισμό. Το δημόσιο σκεβρώνει. Δεν είναι της μόδας. Εγκαταλείπεται. Οι φυσικές καταστροφές επαναλαμβάνονται σε βαθμό που πλέον έχουν γίνει μια μόνιμη έκτακτη ανάγκη.

Το 2021 μισό εκατομμύριο στρέμματα κάηκαν στη Βόρεια Εύβοια και πριν βλαστήσει μια ελπίδα, καταγράφηκε στην Ελλάδα η μεγαλύτερη φωτιά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης: ένα εκατομμύριο στρέμματα στον Έβρο. Την πιο οχυρωμένη περιοχή της χώρας. Οχυρωμένη όμως για να αποτρέπει άλλες απειλές. Κάποιες πραγματικές κάποιες όχι. Και πριν σβήσει η φωτιά στον Έβρο, η καταστροφή της Θεσσαλίας.

Κλιματικοί πρόσφυγες πλέον από την ίδια τη χώρα. Άνθρωποι που φεύγουν. Brain drain μνημειωδών διαστάσεων από την αρχή της ελληνικής κρίσης ως σήμερα. Την ίδια στιγμή η ελληνική οικονομία φωνάζει για εργατικά χέρια στον πρωτογενή τομέα, την κατασκευή και τον τουρισμό, αλλά δεν υπάρχουν. Η αγοραστική δύναμη κατακρημνίζεται και μετά διερωτόμαστε γιατί οι άνθρωποι φεύγουν.

Η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία γιορτάζει τα πενήντα της χρόνια κουρασμένη και διόλου ελκυστική. Οι θεσμοί λογοδοσίας ατροφούν. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος αδρανοποιείται. ΟΙ ανεξάρτητες αρχές – άλλοτε η μεγάλη υπόσχεση – σιγάζουν όταν κάνουν την δουλειά τους διότι είναι ενοχλητικές. Η δικαιοσύνη ασθμαίνει σε βαθμό αυτοακύρωσης. Το έλλειμα πλουραλισμού στον τύπο είναι ντροπιαστικό.

Οι υποκλοπές θέλουν να δείχνουν κανονικότητα. Για τα επόμενα χρόνια ό,τι λέγεται........

© TVXS


Get it on Google Play