Η τραγωδία της Γάζας μου φέρνει στο νου, γεγονότα που έζησα την δεκαετία του ’90, ως εθελοντής ιατρός σε ανθρωπιστική αποστολή στην εμπόλεμη τότε Βοσνία. Τα εγκλήματα που διέπραξαν Βόσνιοι Σέρβοι κατά των Βοσνίων Μουσουλμάνων* στη Σρεμπρένιτσα, καταγράφτηκαν ως η τελευταία γενοκτονία του 20ου αιώνα. Ας υπενθυμίσουμε τα γεγονότα.
Τον Ιούλιο 1995, οι Βόσνιοι Σέρβοι είχαν πολιορκήσει την Σρεμπρένιτσα, πόλη της ανατολικής Βοσνίας, όπου αντιστέκονταν Βόσνιοι Μουσουλμάνοι. Στην πόλη βρισκόταν και ειρηνευτική δύναμη 400 Ολλανδών κυανόκρανων. Οι Βόσνιοι Σέρβοι ακολουθούσαν μια πολιτική «εθνοκάθαρσης», δηλαδή επιδίωκαν να αδειάσουν την περιοχή από τους Μουσουλμάνους κατοίκους, για να την ενώσουν με την Σερβία, με στόχο την δημιουργία της «Μεγάλης Σερβίας».
Την νύχτα της 11ης με 12ης Ιουλίου, περίπου 12.500 Μουσουλμάνοι άντρες, εκ των οποίων το ένα τρίτο ήταν οπλισμένοι, βλέποντας ότι η πόλη θα καταληφθεί, επιχείρησαν να φύγουν. Ακολούθησαν μάχες με τους Σέρβους, οι οποίοι μπήκαν στη Σρεμπρένιτσα στις 13 Ιουλίου και διέπραξαν συστηματικές εκτελέσεις αντρών. Υπολογίζεται ότι μεταξύ 11 και 17 Ιουλίου σκοτώθηκαν από τους Σέρβους 8.372 Βόσνιοι Μουσουλμάνοι, άντρες στη συντριπτική τους πλειονότητα. Οι εμπειρογνώμονες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ΔΠΔΓ) εκτιμούν ότι 3000 ως 4000 σκοτώθηκαν σε μάχες και οι υπόλοιποι εκτελέστηκαν ενώ είχαν αιχμαλωτιστεί. Οι Ολλανδοί κυανόκρανοι κατηγορήθηκαν ότι δεν προσπάθησαν να προστατεύσουν τους άμαχους, και το ΔΠΔΓ τους έκρινε μερικώς ένοχους για τον θάνατο 350 Μουσουλμάνων.
Ας σημειώσουμε ότι θηριωδίες διέπραξαν και οι Μουσουλμάνοι εναντίον των Σέρβων. Ο Γάλλος στρατηγός, Philippe Morillon, επικεφαλής των επιτόπιων δυνάμεων του ΟΗΕ, κατήγγειλε: «Τη νύχτα των Ορθόδοξων Χριστουγέννων, ιερή νύχτα για τους Σέρβους, ο Naser Orić (επικεφαλής των Μουσουλμάνων), διέπραξε αποτρόπαια εγκλήματα, με αποκεφαλισμούς αμάχων στα χωριά γύρω από τη Σρεμπρένιτσα». Ωστόσο, ουδείς επιχείρησε να δικαιολογήσει τα εγκλήματα των Σέρβων με τις πράξεις αυτές.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, θεσμός των Ηνωμένων Εθνών, και το ΔΠΔΓ χαρακτήρισαν το έγκλημα της Σρεμπρένιτσας ως Γενοκτονία. Αυτός ο χαρακτηρισμός αμφισβητήθηκε από ορισμένους, όπως πχ από τον πρώην πρόεδρο των Γάλλων Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Rony Brauman, ο οποίος έγραψε: «Η Σρεμπρένιτσα υπήρξε ένα μακελειό των αντρών σε ηλικία να χρησιμοποιήσουν όπλα. Είναι αναμφισβήτητα ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, αλλά αφέθηκαν ελεύθεροι γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, άνθρωποι που δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως απειλή». Ωστόσο, η Γενοκτονία είναι πλέον ο επίσημος χαρακτηρισμός αυτού του εγκλήματος, σύμφωνα με όλους τους διεθνείς θεσμούς. Τα βιβλία Ιστορίας που διδάσκονται στα σχολεία της Γαλλίας πχ, και πολλών άλλων χωρών, το αναφέρουν με αυτό τον χαρακτηρισμό.
Με την κατηγορία της Γενοκτονίας καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη ο Ratko Mladić και ο Radovan Karadžić, υπεύθυνοι των Σερβοβόσνιων δυνάμεων, οι οποίοι συνελήφθηκαν από τους ίδιους τους Σέρβους, ενώ στις 10 Νοεμβρίου 2004, η κυβέρνηση της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας ζήτησε επίσημα συγνώμη για τα εγκλήματα και δεσμεύτηκε να παραδώσει στη Δικαιοσύνη κάθε υπεύθυνο γι’ αυτά.
Ας εξετάσουμε τώρα ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές με το έγκλημα που διαπράττει η Ισραηλινή κυβέρνηση στη Γάζα.
Από τις 7 Οκτωβρίου μέχρι σήμερα καταγράφονται 9.770 Παλαιστίνιοι νεκροί, εκ των οποίων 4.008 είναι παιδιά και 2.550 είναι γυναίκες. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες αγνοούμενοι, ενταφιασμένοι στα ισοπεδωμένα κτίρια από τους μαζικούς βομβαρδισμούς. Και κυρίως, το μακελειό συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.
Στην Γάζα δεν διαπράττεται, όπως θα έγραφε ο Rony Brauman, «ένα μακελειό αντρών σε ηλικία να χρησιμοποιήσουν όπλα, ενώ διασώζονται γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, που δεν μπορούν να θεωρηθούν ως απειλή». Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: σκοτώνονται κυρίως γυναικόπαιδα! Στη Σρεμπρένιτσα δεν στοχοποιήθηκαν κτίρια και υποδομές. Στη Γάζα ισοπεδώνονται ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα, με όλους τους κατοίκους μέσα, βομβαρδίζονται νοσοκομεία και σχολεία, ακόμα και όταν βρίσκονται υπό διεθνή προστασία. Και κανένα Διεθνές Δικαστήριο δεν πρόκειται να κρίνει «μερικώς ένοχους» κυανόκρανους που δεν προστάτεψαν γυναικόπαιδα από το μακελειό.
Ο «Μεγαλοϊδεατισμός» είναι η μητέρα κάθε εθνοκάθαρσης. Η Σερβική κυβέρνηση εγκατέλειψε το δόγμα της «Μεγάλης Σερβίας». Η Ισραηλινή κυβέρνησης εφαρμόζει μέρα με την μέρα, χρόνο με το χρόνο, υπό το στοργικό βλέμμα των ΗΠΑ και της ΕΕ, το δόγμα του «Μεγάλου Ισραήλ». Στη Βοσνία διαπράχτηκαν «εθνοκαθάρσεις» εκατέρωθεν, αλλά ευτυχώς κατέληξαν στη δημιουργία δυο ισότιμων κρατικών οντοτήτων. Στην Παλαιστίνη διαπράττεται εδώ και 75 χρόνια μια μονομερής συστηματική και συνεχιζόμενη εθνοκάθαρση. Εντός των συνόρων του Ισραήλ, αυτή παίρνει τη μορφή του απαρτχάιντ, με την θέσπιση πολιτών δεύτερης κατηγορίας, που είναι οι Άραβες. Στη Δυτική Όχθη, η εθνοκάθαρση παίρνει την μορφή του επικοισμού και της βίαιης εκδίωξης των γηγενών.
Τις τελευταίες βδομάδες, στη Γάζα, που δεν ενδιαφέρει τους Εβραίους έποικους και εφόσον δεν μπορούν να πετάξουν τους κατοίκους στη θάλασσα ή στην έρημο του Σινά, αυτή η εθνοκάθαρση παίρνει την μορφή της εξόντωσης των κατοίκων αδιακρίτως.
Οι Σέρβοι δεν επικαλέστηκαν τις θηριωδίες του Naser Orić, για να δικαιολογήσουν τα εγκλήματα της Σρεμπρένιτσας, αλλά ζήτησαν επίσημα συγνώμη, συνέλαβαν τους υπεύθυνους των εγκλημάτων και τους παρέδωσαν στο Διεθνές Δικαστήριο. Οι Ισραηλινοί εκμεταλλεύονται θηριωδίες της Χαμάς (ενίοτε προσθέτουν και ανύπαρκτες, βλ. τα 40 «αποκεφαλισμένα μωρά»), και εφαρμόζουν την μακάβρια αριθμητική τους: για κάθε Ισραηλινό πρέπει να πεθάνουν 100 Παλαιστίνιοι. Οι κυβερνητικοί υπεύθυνοι των εγκλημάτων στη Γάζα, είναι απίθανο να παραδοθούν σε κάποιο Διεθνές Δικαστήριο, όπως θα ήταν δίκαιο, εφόσον είναι οι προνομιούχοι συνομιλητές των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ.
Αν η Σρεμπρένιτσα ήταν η τελευταία γενοκτονία του 20ου αιώνα, η Γάζα είναι πλέον η πρώτη του 21ου. Αλλά είναι κυρίως η μεγάλη ντροπή της λεγόμενης «Διεθνούς Κοινότητας». Αν βέβαια κάτι τέτοιο υπάρχει πραγματικά. Και σίγουρα θα μείνει ως η επισφράγιση της υποκρισίας της λεγόμενης «Δύσης», με ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση στην πρώτη θέση.
Και πέρα από την υποκρισία, η Ιστορία θα καταγράψει ως συνένοχους, όσους είχαν δυνατότητα να αποτρέψουν αυτό το έγκλημα και δεν το έπραξαν.
* Στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στη Βοσνία, οι Μουσουλμάνοι συγκροτούν εθνότητα, ανεξάρτητα από θρήσκευμα.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Ali Fathollah-Nejad
Rami G Khouri
Nikkei Editorial
visit website
