Bilim, bilindiği üzere, olgusal, mantıksal, genelleyici, seçici ve değişken sistematik bilgilerdir. Her bilim dalı, kendi alanına giren olguları tespit eder ve açıklar ve tasvir eder. Bilim, nesnelerle ve olgularla tikel olarak (parça parça) uğraşır. Bunları parçalayıp ayrı ayrı konu edinir. Bu nedenle de doğru bilgi, ideal bilimlerde, (mantık ve matematikte ) mantık kuralları ve matematik yasaları ile; doğa bilimlerinde, nedenselliğe dayanan doğa yasaları ile , din ve tarih bilimlerinde ise, belgelere dayanan açıklamalar ve anlama yöntemleri ile elde edilmeye çalışılır.[1]

“Felsefe ise, bilimlerin parçalayarak ele aldığı nesneleri veya olguları, bütünüyle evren ve varlık olarak ele alır ve tümel açıklamalar yapmaya çalışırken, evreni ve varlığı parça parça değil, bütünsel olarak kavramak ve bilmek ister.” Genel anlamda bilimin de, felsefenin de amacı, insan hayatını ve dünyayı anlamak şeklinde özetlenebilir.

Kur’an da insanı ve insan hayatını hedef alır, özellikle insan-Allah, insan-insan ve insan-evren ilişkilerine yönelik bilgiler verir, bu ilişkilere yönelik ilkeler ve kurallar getirir. Bu yönüyle Kur’an’ın amacının da, bilimin ve felsefenin amacından çok farklı olmadığı, hatta belli oranda kesiştiği ve benzerlik gösterdiği de söylenebilir. Ancak bilim, felsefe ve Kur’an arasındaki belirleyici bir takım farklar bulunmaktadır ve bu farkların da, amaç farlılığından ziyade yöntem, dil ve bilginin kaynağı açılarından olduğu görülür. Mesela hayat ve ölüm, hem bilimlerin, hem de Kur’an’ın konusudur, ama bunların ele alınış tarzları ve açıklama yöntemleri birbirinden çok farklıdır.

Kur’ân’da hayat kelimesi hem kozmolojik-biyolojik hem de ahlâkî bir muhtevaya sahiptir. Çok sayıda âyet, hayatın metafizik prensibinden canlılığın başlangıcı ve tabii âlemdeki çeşitli görünümlerine kadar uzanan bir yelpazede birbirini tamamlayan açıklamalar ihtiva etmektedir. Bu açıklamaların hep birlikte vurguladığı itikadî ve ahlâkî mesaj, canlılığın kaynağının ilâhî yaratma fiili olduğu ve insanın öldükten sonra tekrar diriltileceğidir. Kur’an, tabii âlemdeki tezahürleriyle her türlü var olma ve canlanış olgusunun ölümden sonraki dirilişin bir kanıtı olduğunu vurgulayarak insanların bu olgular üzerinde düşünüp gözlem yapmalarını istemektedir.[2] Dolayısıyla ölüm sonrası hayatı, pozitif ilim metotlarıyla anlamak ve yorumlamak müm­kün değildir, bu nedenle Müslüman, Kur’ân’ın haber verdiklerine inanmak zorundadır.

Arapça’da mevt, vefât, helâk gibi kelimelerle ifade edilen ölüm, “hayatın sona ermesi” anlamına gelir. Genellikle “ruhun bedenden ayrılması suretiyle kişinin maddî hayat kaynağını yitirmesi” olarak tanımlanır. “Her canlı ölümü tadacaktır”.[3] Bu değişmeyen ve asla değişmeyecek olan bir hayat kanunudur! Öyleyse “Al­lah’ı nasıl inkâr edersiniz ki, siz ölüler idiniz. O, sizi diriltti. Yine öldürecek, sonra O’na döndürüleceksi­niz” [4]“Nutfeden insanı yarattı, ona biçim verdi, sonra ona yolu kolaylaştırdı. Sonra onu öldürdü ve kabre koydu. Sonra dilediği zaman onu yeniden diriltir” [5] ayetleri bunu ifade eder. Bu âyetler, hayatın ve ölümün yaratıcısını ve yaratı­lış sebebini şüpheye yer vermeyecek kesin­likle açıklar. Yaratan Allah, yaradılış sebebi­miz ise imtihandır. [6]

Her doğan varlık, bir müddet........

© Mir'at Haber