İnsanda  Kalbin Merkeziyeti: Öz, İdrak ve Maneviyatın Kaynağı…

 Giriş: Kalbin Temsil Ettiği Öz…

Kalp, insanın özünü temsil eden ve onu soyut ile somut durumlara yönelik olarak idrak eden, düşünen ve kavrayan bütünlüklü bir olgudur. İslam düşüncesinde kalp, insanın özünü mücerretten müşahhasa doğru çıkaran bir özellik olarak ön plana çıkar. Vücutta bulunan ve tüm vücudun iyiliğini veya kötülüğünü belirleyen temel parça kalptir. Bu anlamda kalp, insanda iyi ve kötüyü açığa çıkaran, ortaya koyan temel bir duruş olarak mevcuttur.

Kalbin temel özelliği, bir tarafıyla duygulara sahip olması, bir tarafıyla aşkın olana (manevi olana) açık olması ve aynı zamanda somut durumlara da yönelebilmesidir. Kalp, bütün bu boyutları kendi içinde barındıran merkezi bir yapıdır. Kalp, aynı zamanda duygusal bütün boyutların merkezidir; acı, sevinç, neşe, hüzün ve kaygının merkezi kalptir. Kalp, varlığı ve varoluşu içinde taşıyan ve onu sürekli belli bir dinamizm üzerinden hareketlendiren özel bir hassa’dır.

Türkçede “kalp” kavramı yerine bazen “gönül” ve “yürek” gibi kavramlar da kullanılır; bunlar kalbin uzantıları olarak ön plana çıkar. Örneğin, “gönlü geniş adam” tabiri, ferah, sabırlı ve ilim sahibi olmayı, yani tahammül sınırları geniş olan insanı ifade eder. Gönülden gelmek samimiyet anlamına gelir ve “gönül adamı” aslında kalp adamıdır. “Yürekli adam”ın cesareti ise kalbindeki imanın dirayetinden ve gücünden kaynaklanır.

Kalp, İdrak ve Bilginin Merkezi…

Kur’an-ı Kerim, kalbin idrak yeteneği ile yakından ilişkilidir. Özellikle Bakara suresinin 5. ayetinden sonraki ayetlerde kâfirlerle ilgili bölüm anlatılırken, onların kalplerinin mühürlendiği, katılaştığı belirtilir. Kalpleri mühürlenenler, uyarılsalar da inkâr ederler ve iman etmezler. Kalplerin mühürlenmesiyle birlikte, gözleri görmez olur ve kulakları (basiretleri) hakikati işitmez olur. Kur’an’da görme, işitme ve anlama (fıkhetme) meselesi kalple, gözle ve kulakla alakalı olarak sık geçer. Kalpleri olan ama anlamayan, gözleri........

© Mir'at Haber