MÜTALAASIZ KARAR OLUR MU?
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü Belediye Başkanı odluğu dönemde ihaleye fesat karıştırdığı iddiasıyla 6 sanıkla birlikte yargılandığı davanın 24 Ekim 2025 günkü celsesinde savcı tevsii tahkikat talebinde bulunarak esas hakkında mütalaa vermeyi reddetti. Yargılamayı yapan Büyükçekmece 10. Asliye Ceza Mahkemesi, savcılık mütalaası alınmadan sanıklar hakkında beraat kararı verdi. Savcılık 2 Ekim 2024 tarihili celseden bu yana son 5 celsedir esas hakkına mütalaa vermeyi reddediyordu. Bu son celsede Mahkeme, savcılık mütalaası olmaksızın karar verdi.
Ceza Muhakemesi Kanunun “Delillerin tartışılması” başlıklı (CMK) 217 inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Hâkim, kararını ancak duruşmaya getirilmiş ve huzurunda tartışılmış delillere dayandırabilir. Bu deliller hâkimin vicdanî kanaatiyle serbestçe takdir edilir.” Duruşmaya getirilmemiş veya duruşmaya getirilmemekle birlikte usulüne uygun şekilde tartışılmamış deliller hükme esas alınamaz. Aynı Kanunun 216 ncı maddesine göre ise, “ortaya konulan delillerle ilgili tartışmada söz, sırasıyla katılana veya vekiline, Cumhuriyet savcısına, sanığa ve müdafiine veya kanunî temsilcisine verilir. Cumhuriyet savcısı, katılan veya vekili, sanığın, müdafiinin veya kanunî temsilcisinin açıklamalarına; sanık ve müdafii ya da kanunî temsilcisi de Cumhuriyet savcısının ve katılanın veya vekilinin açıklamalarına cevap verebilir.
Yukarıda anılan kanun hükümlerine göre delillerin tek tek ortaya konulup tartışılmasından sonra bütün delillerin üzerine genel bir tartışmanın yapılmasına geçilmesi gerekmektedir. Duruşmanın bu bölümü aslında bir bakıma tarafların muhakemenin bütününden, maddi ve hukuki soruna yönelik sonuç çıkarttıkları aşamadır. Başka bir deyişle duruşmanın delillerin bütün olarak tartışılması aşamasında muhakeme süjeleri davanın nasıl sonlandırılması gerektiğine ilişkin düşüncelerini ifade edeceklerdir. Hâkimin delilleri tek başına değerlendirme yetkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle hükümden önceki son aşama olan delillerin bütün olarak değerlendirilmesine taraflar da iştirak etmekte ve delillerin bütünü üzerine tartışmaları öngörülmektedir. Bu aşamadan önce ise bütün delillerin toplanmış, duruşmada ortaya konulmuş ve tek tek tartışılmış olması gerekmektedir.
Bununla birlikte ceza muhakemesinde bir delilin geç ileriye sürülmesi onun reddini gerektirmediği için taraflar delillerin tartışılması aşamasına da delil toplanmasını talep edebilirler. Uygulamada bu talep tevsii tahkikat (kovuşturmanın genişletilmesi) talebi olarak adlandırılmaktadır. Böyle bir durumda hâkimin 206 ncı maddeye göre delillerin toplanmasına ilişkin bir karar vermesi gerekmektedir. Hâkimin delillerin toplanmasına ilişkin vereceği karar olumlu yönde olursa delillerin üzerinde genel tartışmaya devam edilmemesi, söz konusu delilin araştırılıp muhakemede ortaya konulduktan sonra tartışılması gerekir. Ardından tekrar deliller üzerinde genel tartışmaya devam edilecektir.
Kanun koyucu deliller üzerindeki genel tartışmayı taraflara birer kez söz vermekle sınırlandırmamıştır. Başka bir deyişe kanun koyucu deliller üzerindeki tartışmada taraflara bir kereye mahsus olarak söz hakkı tanımamakta, birbirlerinin açıklamalarına karşı cevap hakkı vermektedir Kanunda karşılıklı söz........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Gideon Levy
Penny S. Tee
Waka Ikeda
Mark Travers Ph.d
John Nosta
Daniel Orenstein