Hiç düşündünüz mü, neden elimizi sıcak bir yüzeye değdirdiğimizde parmağımızı hızla geri çekeriz de, kalbimizi yakacak bir söz söylediğimizde o sözü geri almak için hep geç kalırız?

Bu basit ama çarpıcı çelişki, modern insanın içinde debelendiği derin bir varoluşsal gerilimin özünü ortaya koyar.

Anlık dürtülerimiz ile uzun vadeli sonuçlar arasındaki savaş…

İnsanın, yaptığı şeyin hemen sonucunu görme arzusu ve ardından gelen ani pişmanlık, çağımızın ruhsal manzarasını şekillendiren en temel dinamiklerden biridir.

İnsan zihni, "eylem" ile "sonuç" arasındaki mesafeyi mümkün olduğunca kısaltmak üzere programlanmış gibidir. Bir mesaj gönderdiğimizde "okundu" ibaresini görme takıntımız, sosyal medyada paylaştığımız bir gönderinin hemen beğeni ve yorum yağmuruna tutulmasını bekleyişimiz veya yeni başladığımız diyette, henüz iki gün geçmişken tartıda mucizeler arayışımız...

Tüm bu davranışlar, sabırsız ruhumuzun modern dünyadaki yansımalarından ibarettir.

Bu dürtünün kökleri, atalarımızın hayatta kalma mücadelesine dayanır. Zehirli bir bitki yiyen atamızın vücudu hemen tepki vermese, bir sonraki öğünde hayatını kaybedebilirdi. Tehlikeli bir hayvanla karşılaştığında saniyeler içinde savaş ya da “kaç” kararı vermesi gerekirdi. Bu bağlamda, anlık geri bildirim bir lüks değil, bir zorunluluktu. Beynimizdeki ödül mekanizması, bizi hayatta tutan bu "anlık geribildirim-anlık ödül" döngüsü üzerine inşa edildi.

Ancak modern dünya, bu evrimsel donanımı sürekli istismar ediyor. Hızlı internet, anlık bildirimler, tek tıkla gelen alışverişler ve kısa videolarla dolu bir dijital evren...

Hayatımızın her alanı "hemen şimdi" üzerine kurgulanmış durumda. Bu sürekli uyarım, dopamin adı verilen nörokimyasalın sağlıklı salınım döngüsünü bozarak bizi kronik bir "anksiyete-ödül-anksiyete" sarmalına hapsediyor. Anlık onay alamadığımızda kendimizi değersiz ve huzursuz........

© Akasyam