Peşin belirteyim. Hekim olmayanların hekimlik hizmetlerine karışmalarını pek sevmem. Buradan giderek iktisatçılar, iş adamları, sanayiciler ve tabii politikacıların diyeceklerime burun kıvırmalarını olabildiğince hoşgörüyle karşılamaya hazırım. Diyorum da altını çizmeden edemiyorum. Hayatın normal akışında düzgün hekimlik hizmetlerine ancak zaman zaman gerek duyarız ancak ekonomik koşulların etkilemediği günümüz yoktur. Bu da hoş görülme dileğimi pekiştiriyor.

Robert Reich ABD’de Clinton yönetimi sırasında çalışma bakanlığı da yapmış bir hukukçu. Uzun yıllar Berkeley Üniversitesinde kamu politikası profesörlüğü yapmış. Bu yıl bir otobiyografi yayımladı, Coming Up Short: A Memoir of My America. Başlıktaki short sözcüğü, bir yerde, kendinle dalga geçme. Doğuştan bir hastalık nedeniyle yazarın boyu çok kısa kalmış.

Kitabını hemen bir solukta, bittiğine üzülerek okudum. Yazar, açık seçik, kapitalist olduğunu belirtiyor. Ancak hemen altını çiziyor ve hissedar kapitalizmi ile paydaş kapitalizminin farkları üzerinde duruyor. Anladığım kadarıyla hissedar kapitalizmi esasında bizim bildiğimiz, filmlerini, karikatürlerini gördüğümüz, isterseniz susamlı, kapitalizm. Bu görüşe göre paraya kazanmaya soyunmuş herhangi bir sermaye kuruluşunun tek amacı, doğal olarak yasalara uygun ve genel ahlak kuralları içinde kalıp, kârını arttırarak hissedarını memnun etmek. Diğer deyişle hissedar kapitalizminin öncelikle kolladığı hissedarları. Paydaş kapitalizmi ise hissedarları yanında, başta o sermaye kuruluşun çalışanları ve yakınları olmak üzere kendini çevre ve hatta tüm topluma karşı sorumlu görüyor. Daha da ileri giderek bir kuruluşun sürekli kârlılığının ancak o kuruluşun çalışanlarının bulunduğu toplumun çıkarıyla doğru orantılı olduğunu savunuyor. Burada da bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler geçerli. Ancak bu yapıp geçmenin yolu yordamı değişik. Söz ettiğim paydaş kollamasının önemli yöntemlerinden birinin çalışanlarına hisse senedi dağıtmak olduğunu........

© 12punto