KKTC Cumhurbaşkanı Tatar (en sağda) tıpkı Macaristan Başbakanı Orban (en solda) gibi Türk Devletleri Teşkilatına gözlemci üye olarak kabul edilmiş, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Ankara Zirvesine davet edilmişti. Ancak Kazakistan’da yapılan 10’uncu yıl zirvesine Batı’dan gelen baskılarla davet edilmedi. Yakın dönemde mümkün görünmeyen siyasi tanınmaye paralel olarak başka uluslararası entegrasyon yolları da mevcut.(Foto: TCCB)

Kıbrıs, uluslararası camianın nezdinde bugün ciddi bir sorun değil, ama etrafındaki bölge yeniden ısınmaya başladığı için gündemden hiç düşmüyor. Önümüzdeki günlerde yine projektörler üzerinde olacak; KKTC de yine haberlere çıkacak.

Birleşmiş Milletlerin donmuş müzakereleri buzdolabından çıkartma çabası, Gazze dramı, Kızıldeniz krizi, Suriye ve Lübnan’ın durumu, Rusya’nın bölgedeki artan mevcudiyeti, Çin’in Akdeniz’de kendisine COSCO üzerinden yeni limanlar alarak “Mavi Çin Vatanı” yaratmaya çalışması, Kıbrıs Türk topraklarında Rus, İranlı, Çinli ve İsrailli nüfusun artması ile demografi ve gayrimenkul mülkiyeti temelinde değişim yaşanması Lefkoşa’nın her iki yakasına yönelik uluslararası diplomatik trafiği arttırdı.

1974’den bu yana ufak tefek bazı sınır olayları dışında adada çatışma yaşanmıyor. Türkiye’ye 71 km, Yunanistan’a ise 900 km uzaklıktaki adanın, geçmişte olduğu gibi hâkim güçlerin nüfuz sahasına girme riski yok. AB üyeliğinin yanı sıra Türkiye engellemese neredeyse NATO’ya girdi girecek.

BM barış gücünün yeşil hattı gözetmenin dışında neredeyse işi gücü yok. Hatta her görev süresi uzatma zamanı geldiğinde bu gücün ciddi kanlı eylemlerin yaşandığı dünyanın başka çatışma bölgelerine kaydırılmasını BM’de isteyenlerin sayısı çoğalıyor.

KKTC’nin nüfusu (400 bin civarında) İstanbul’da bir ilçe (Esenyurt: 984 bin) kadar bile etmiyor. Kıbrıslı Rumlar ise 925 bin. Yüzölçümü (yüzde 35’i KKTC’ye ait olmak üzere) 9251 km2. 256 km2’sı de (en son Husilere karşı Kızıldeniz operasyonlarına avcı savaş uçaklarının kalktığı) egemen İngiliz üslerine tahsis edilmiş.

Dolayısıyla, Kıbrıs, toprak, nüfus ve ekonomik varlık olarak dünya ölçeğinde ihmal edilebilir bir ada ama stratejistlerce “Akdeniz’in en kritik noktasında, Türkiye, Mısır, Suriye, Lübnan, Libya, Yunanistan ve İsrail ile çevrili ‘batırılamaz uçak gemisi’” yakıştırması yapılması onun asıl önemini belirliyor.

Özellikle de Gazze-İsrail, Ukrayna savaşı, Suriye’deki Rus mevcudiyetinin Akdeniz’e taşması, Kızıldeniz krizi ve de Doğu Akdeniz’de enerji ve jeopolitik nüfuz mücadelesi ışığında Kıbrıs’ın stratejik değeri tavan yaptı.

Kıbrıs konusunda Ankara’ya 1974 askeri müdahalesini ve 15 Kasım 1983’de KKTC’nin ilanını geri sardırmak için on yıllardır süren baskıyı, taviz koparma çabasını anlamakta güçlük çekiyorum.

Düşünsenize, İngilizler, İberya Yarımadasının ucundaki Cebelitarık Boğazı’nı kontrol eden Cebelitarık’ı, Arjantin açıklarındaki Falklands adalarını, Bermuda, Cayman, ve diğer Pasifik, Atlantik, Hint okyanusundaki adalarını stratejik mülahazalarla egemen toprağı olarak görüyor. Amerikalılar derseniz, Guam, Samoa, Puerto Rico, Virgin gibi denizaşırı topraklarını, onlarca ülkedeki askeri üslerini, dünya okyanuslarında dolaşan 47 uçak gemisinin müdahale hakkını kimseye terk etmeye niyetli değil.

Ya İspanyollara ne diyeceksiniz? Kendi toprakları içindeki Cebelitarıkl’ı isteksizce İngiliz egemenliğine bıraktılar ama kendileri Kanarya ve Balear adalarını, Fas kıyısındaki Cebelitarık’a karşı kıyıdan bakan Ceuta ve Melilla kentlerinden değil ayrılmak, kımıldamak dahi istemiyorlar. Fransızlar da aynı şekilde kendi topraklarından binlerce kilometre uzaktaki Guyana, Guadeloupe, Martinique, Reunion gibi sömürgelerini hala elde tutmakta ısrarlı.

Ve bu ülkeler Türkiye’yi yüzyıllarca hakimiyeti altında tuttuğu hemen yanı başındaki Kıbrıs’ta “işgalci güç” olarak görüyorlar, 16 Ağustos 1960 anayasasında Kıbrıs Cumhuriyeti’nin eşit ortağı olarak tanınmış, sonra dışlanmış Türklerin kurduğu KKTC’nin de kendisini feshedip yeniden Rum boyunduruğuna girmesini bekliyorlar. O yönde Türkleri köşeye sıkıştıracak çözüm önerileri geliştiriyorlar.

Kıbrıs sorunun bugün temelinde yatan ve onun çözümü halinde kalıcı barış ve refahı tesis edecek olan tek şey, KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’na göre, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin adanın dünyadaki yegâne temsilcisi olarak tanınması ve Kıbrıslı Türklerin dışlanıyor tanınmıyor olması.

Bu konuda hakkaniyete dayalı bir ilerleme olmadan (ki mevcut statüko AB üyesi Kıbrıslı Rumların lehine olduğu, BM Güvenlik Konseyi kararları güncellenmediği, için ilerleme olması pek mümkün görülmüyor) bizim ömrümüzde çözüm ışığını görmek pek kimseye kısmet olmayacak gibi. Kıbrıs Federasyonu içinde çoğunluğun azınlık üzerine tahakküm kuracağı bir çözüme Kıbrıslı Türklerin rıza göstermesi, konuştuğum Kıbrıs Türk liderlerinin ortak görüşü o ki, kesinlikle mümkün değil.

O yüzden BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs şahsi özel temsilcisi Kolombiya eski Dışişleri Bakanı (ve mevcut Genel Sekreter António Guterres’in yerine Haziran 2026’da seçilmesi muhtemel) Maria Ángela Holguin Cuéllar, adaya geliyor yakında. Haziran’da bitecek altı aylık görev süresinin uzatılması için kulis yapmaya. Tabii ki, İngilizler ve Amerikalılar........

© yetkinreport.com