İstanbul'un semtlerini kısa notlarla sizleri sıkmadan anlatmaya devam ettiğimiz serimizin beşinci bölümü ile huzurlarınızdayız.

Pazartekke : Sirkeci’den Topkapı yönüne giden tramvaylarda sıklıkla yolculuk yapan biriyseniz Pazartekke adında bir durak ismini her yolculukta duyarsınız. Semte ismini burada bulunan Pazar Tekkesi Sokak vermektedir. İsmini önce sokağa sonra da semte veren ise bu sokakta 1550ler civarında inşa edilmiş bir tekke yapısıdır. Tekke Kâtip Mehmed Efendi tarafından inşa ettirilmiştir ve ilk şeyhi de Şeyh Ümmi Sinan'ın ilk halifesi olan Harîrî Mehmed Efendi’dir. Tekkenin zikir günü pazar olduğundan Pazar Tekkesi namı ile şöhret bulmuştur. Semtte bulunan diğer tarihi eserlerden Mustafa Çavuş Mescidi burada bulunan bir 13. yüzyıl manastır bakiyesinin Ni’mel Çeys’ten Mustafa Çavuş tarafından mescide dönüştürmüş halidir. 1571 tarihli Kürkçübaşı Ahmed Şemseddin Camii ise uzun yıllar virane haldeyken yakın zamanda restore edilmiş başka bir tarihi eserdir. Semt aynı zamanda Ramazan’ın birinci günü oruçlarını kabri başında açmak için gelen kalabalıklarla meşhur olmuş Oruç Baba Türbesi diye bilinen Şeyh Mustafa Zekai Efendi’nin kabrine de ev sahipliği yapmaktadır.

Samatya: Geçmişte burada bulunan SSK Hastanesi ile ülke çapında belli bir üne sahip olan Samatya semtinin tarihi 380li yıllarda burada kurulan bir manastır ve bu manastır çevresinde şekillenmeye başlayan yerleşime kadar gider. Semtin adının Grekçe kumlu anlamına gelen Psamatyon adından geldiği iddia edilmektedir. Yüzyıllar boyunca semtte yasayan Rum ve Ermeni vatandaşlar tarafından yapılmakta olan balıkçılık faaliyetlerinin merkezlerinden biri olması sebebiyle Samatya çarsısındaki balıkçı dükkânları çevre semtlerin taze balık ihtiyacını karşılamaktadır. Semtte bulunan ve tarihi 5. yüzyıla kadar giden daha eski bir kilisenin yerine 1800lerin sonunda inşa edilen Surp Kevork Ermeni Kilisesi yakınlarında bulunan bir ayazma yüzünden Sulu Manastır olarak da bilinmektedir. Hristos Analipsis ve Ayios Menas Rum Ortodoks kiliseleri ise semtteki Rum cemaatinin kullandığı kiliselerdir.

Yedikule: Samatya’ya komşu olan bu semt de Samatya gibi bir zamanlar yoğunlukla Rum ve Ermenilerin ikamet bir semtti. Bölge adını Roma devrinde burada yapılan dört ya da beş kuleye fethin akabinde Fatih Sultan Mehmed tarafından yeni kuleler eklenmesiyle genişletilen bir hisardan almaktadır. Bu hisar Roma döneminde misafir olarak gelen kralların ve elçilerin ikametine tahsis edilmişti. Misafir krallar Yedikule yakınında bulunan Altın Kapı'dan şehre girer ve kırmızı halı serilmiş olan Trimphalis yolundan geçerek buraya varırlardı. Osmanlılar döneminde bu hisar zaman zaman farklı amaçlar icin kullanılmış olmakla beraber, en önemli vazifesi Sultan I. Abdülhamid devrine dek devlet hazinesinin korunduğu Hazine-i Hümayun’u bünyesinde barındırmasıdır. Hisarın bazı kısımları daha sonraki zamanlarda zindan haline getirilmiş ve yüksek kademeli devlet görevlisi olup da çeşitli suçlardan hüküm almış olanların hapsedildiği bir yere dönüştürülmüştür. Sultan Abdülmecid devrinde bir ara hayvanat bahçesi olarak da kullanılan Yedikule Hisarı günümüzde bir açık hava müzesi olarak hizmet vermektedir. Suriçi İstanbul'unun surlara güneybatı cihetinden en yakın olduğu bu semte giderseniz Yedikule Hisarı haricinde, Mermer Kuleyi, İmrahor İlyas Bey Camii harabesini, Kürkçübaşı Hacı Hüseyin Ağa Camii’ni, Konstantin ve Helena Rum Ortodoks Kilisesi ve Surp Hovannes Ermeni Kilisesi’ni ziyaret edebilir ya da Yedikule bostanlarından taze sebze temin edebilirsiniz.

QOSHE - İstanbul'un tarihi semtleri (5) - Şafak Evcen
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

İstanbul'un tarihi semtleri (5)

9 0
17.12.2023

İstanbul'un semtlerini kısa notlarla sizleri sıkmadan anlatmaya devam ettiğimiz serimizin beşinci bölümü ile huzurlarınızdayız.

Pazartekke : Sirkeci’den Topkapı yönüne giden tramvaylarda sıklıkla yolculuk yapan biriyseniz Pazartekke adında bir durak ismini her yolculukta duyarsınız. Semte ismini burada bulunan Pazar Tekkesi Sokak vermektedir. İsmini önce sokağa sonra da semte veren ise bu sokakta 1550ler civarında inşa edilmiş bir tekke yapısıdır. Tekke Kâtip Mehmed Efendi tarafından inşa ettirilmiştir ve ilk şeyhi de Şeyh Ümmi Sinan'ın ilk halifesi olan Harîrî Mehmed Efendi’dir. Tekkenin zikir günü pazar olduğundan Pazar Tekkesi namı ile şöhret bulmuştur. Semtte bulunan diğer tarihi eserlerden Mustafa Çavuş Mescidi burada bulunan bir 13. yüzyıl manastır bakiyesinin Ni’mel Çeys’ten Mustafa Çavuş tarafından mescide dönüştürmüş halidir. 1571 tarihli Kürkçübaşı Ahmed Şemseddin Camii ise uzun yıllar virane haldeyken yakın zamanda restore edilmiş başka bir tarihi eserdir. Semt aynı zamanda Ramazan’ın birinci günü oruçlarını kabri başında açmak için gelen kalabalıklarla meşhur olmuş Oruç Baba Türbesi diye bilinen Şeyh Mustafa Zekai Efendi’nin kabrine........

© Yeni Söz


Get it on Google Play