login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Belen Fernandez
Gideon Levy
Andrew Mitrovica
Warren J. Blumenfeld
Dr Ramzy Baroud
Tarik Cyril Amar
Rachel Marsden
Tafi Mhaka
Brad Glosserman
Aa
Aa
Aa
-
A
+
Tur-Ir barışı bozuluyor mu?(1)
Modern dünyânın jeopolitik, jeokültürel ve jeoekonomik yapıları arasında derin bir çelişkinin hüküm sürdüğü çok zorlanmadan herkesin görebileceği bir gerçektir. Bu çelişkilerin aslında tekmil târihe mâl edilebilir olduğu da söylenebilir. Ne var ki modern dünyâ bunları çok daha derinleştirmiş ve keskinleştirmiştir. Jeopolitik ile jeoekonominin yapılanış ve davranış tarzları arasındaki çelişkiyi; bilhassa sermâyenin ne kadar ulus ve devlet tanımaz olduğunu çok yazdım. Burada, yazının başlığını temellendirmek için daha çok jeokültür ile jeopolitik yapılar arasındaki çelişkileri merkeze alacağım... Modern dünyâda başat jeopolitik aktörün devletli uluslar ve uluslu devletler olduğunu biliyoruz. Egemenlik üzerinden ayrışan ulus devletler (UD) veyâ devlet ulusların (DU) sınırları çok defâ jeokültür ile örtüşmez. Yabancı birileri içeride, akraba birileri ise dışarıda kalır. UD ve DU’lar da bu meselelerle boğuşmaya mahkûm olur. Hâsılı, jeopolitik ve jeokültür çatışır. Jeokültürel dâirelerin neler olacağı husûsunda hemen akla geliveren başat üç kıstas din, dil ve etnisitelerdir. Jeopolitik ve jeokültür uyuşumu adına ilk değişken, yâni din değişkeninin müşterek olması da her zaman için yeterli olmaz. Bu defâ mezhebî farklılıklar devreye girebilir ve veri jeopolitik yapıları yine sıkıntıya sokar. Dinî değişken ile etnik değişken arasında da sonu gelmez gerilimlerin mevcut olduğunu biliyoruz. Etnik kökenlerin aynı olması da tek başına jeopolitik yapıları rahatlatmaya yetmez. Meselâ Kuzey İrlanda’da Katolik İrlandalılar ve Protestan İrlandalılar arasında çözümü neredeyse imkânsız görünen bir kan dâvâsına yol açmıştır. Tıpkı bunun gibi hepsi Slav köklere sâhip olan Katolik Hırvatlar, Ortodoks Sırplar ve Müslüman Boşnaklar arasında bir türlü kalıcı barış ve uzlaşma sağlanamamıştır. Slav Ukraynalılar ile Slav Ruslar arasındaki kavga dil ve mezhep temelinde örgütlendi. Ukraynalılar, Ukrayna dilinin Rusçadan farklı bir dil olduğunu iddia etti. Ukrayna’nın........
© Yeni Şafak
visit website
