login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Belen Fernandez
Gideon Levy
Andrew Mitrovica
Warren J. Blumenfeld
Dr Ramzy Baroud
Tarik Cyril Amar
Rachel Marsden
Tafi Mhaka
Brad Glosserman
Aa
Aa
Aa
-
A
+
Hâriciye ve sanat
Hindistan çok tanrılı; hâliyle çok renkli ibâdetlerin, âyinlerin ve folklorun hüküm sürdüğü bir kültürün coğrafyası. Her bir derdin devâsı olan bir tanrı veyâ tanrıça mebzul miktarda mevcut. Hint müziği; onun kadar olmasa bile Hint dansları alâkamı çekmiştir. Şahsen, Hint müziği hakkında hem bâzı okumalar yaptım hem de hatırı sayılır bir arşiv sâhibi oldum. Doğrusu bu müziğin, ,Şark’ın makâm müziği temelinde en derûnî iki büyük geleneğinden birisi olduğunu hep iddia etmişimdir. Başkaları alınmasın ama, küresel ölçekte ikinci büyük geleneğin; her ne kadar biz kıymetini bugünlerde iyiden iyiye unutmuş olsak da Osmanlı-Türk mûsıkisi olduğunu ifâde etmeliyim. Bu itibârla Hint kültürünün bu zenginliğine hep hayran olmuş, saygı duymuşumdur. Hint dansları ise bana çok tuhaf gelmiştir. Her seyredişimde bende bir kaleydoskop tesiri bırakmıştır. Evet, çok renkli ve figürlerin sürekli başkasına dönüştüğü hareketli bir yapısı var bu dansların. İran’ın Hint kültürü ile târihsel olarak çok içli dışlı olduğunu biliyoruz. İran’ın, bu zengin kültürün ağırlığı altında ezilmemek, onun tarafından asimile olmamak için kendi özgünlüğünü meydana getirmek için büyük bir gayret sarfettiğini düşünmüşümdür. Müzikte işlerinin çok zor olduğunun farkına varmış olmalılar ki, şiire ve edebiyâta yüklendiler. Bunda da hakikaten çok muvaffak olduklarını kabûl etmeliyiz. Doğrusu, yine kimse alınmasın ama, İran şiirine rakip olabilecek bir şiir geleneğinin bu civarlarda pek de mevcût olmadığı kanaatindeyim. İran bir de minyatürü çok iyi başardı. Çinide Türkler ve Farslar başabaş gelir. Hatta ise kimse Türklerin yanına yaklaşamaz. Mûsıkide ise, dediğim gibi, İstanbul rakipsizdir. Klâsik veyâ geleneksel sanatların modern dünyâdaki yorumu hep sorunlu olmuştur. Kimi toplumlar bu işin üstesinden lâyıkıyla kalkmışlar, kimileri de derin kompleksler üzerinden bu işi yüzlerine gözlerine bulaştırmışlardır. Maalesef, modernleşme husûsunda en derin komplekslere sâhip olduğumuz ve daha mühimi bu kompleksleri siyâsallaştırdığımız için, biz Türkler ikinci gruba giriyoruz. Mesela Farslar ve Hintliler bu hususta bizim kadar kompleksli........
© Yeni Şafak
visit website
