Diğer

09 Aralık 2023

2023'ün son ayına girdik. 2023 Türkiye için önemli bir tarih çünkü cumhuriyet rejimine geçme yılı. Yüzyıl önce bugünlerde bu geçiş kararını veren (ve bunu sınırlı bir çevrede ilan eden) "kurucu", bu geçişin olmaması durumunda "bazı kafaların kopması" ihtimalinden söz etmiş! Az buz laf değil. Demek ki öyle basit bir olaydan söz etmiyoruz. Ama o aşamada kafalar kopmadan geçiş yapılmış. Ama kritik bir dönem yaşandığını herkes bir biçimde biliyor. Derken, bir yığın keskin virajı dönerek yüzüncü yıla geliyoruz. Yüzüncü yılda, cumhuriyetin kuruluşuna ve kendisine ve ona ilişkin hemen hemen her şeye karşı olan en belli başlı politik güç ve hareket iktidarda. Cumhuriyete ve kurucusuna iyi bir gözle bakmadığını her fırsatta gösteriyor.

Dolayısıyla çok "ilginç" bir dönemde yaşamaktayız. "İlginç" zamanlar genellikle "zor" zamanladır. Şaka değil, bunca yıldır içinde yaşamayı bir biçimde becerdiğimiz bir siyasi yapı ve onunla birlikte (kaçınılmaz olarak) bütün toplumsal yapı değişme, başka bir şeye dönüşme ihtimaliyle karşı karşıya. Bu başka şeyin tam ne olduğu henüz belli değil; ama en çarpıcı değişimin dinin Türkiye toplumundaki yeri olduğunu tahmin edebiliriz.

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin ve Reis'i Tayyip Erdoğan'ın temsil ettiği iktidar şimdiye kadar gördüğümüz hiçbir iktidara benzemiyor. Şimdiye kadar Türkiye'yi yönetme konumunda olan güçler, karşılaşılan güçlüklere rağmen cumhuriyeti kuruluş ilkeleri çerçevesi içinde devam ettirmek, yaşatmak misyonuyla davranıyorlardı. Bu iktidar bunları değiştirme amacıyla iş başında. "Düzeltmek" falan değil, düpedüz iptal etmek ve yerine yenisini koymak. Hedef bu. Bunun bilinmeyen bir yanı yok. Yirmi küsur yıldır çoğunluk oylarını alarak bunu yapıyor. Evveliyatını da biliyoruz bu iktidarın, iktidar partisinin. Ama başında Necmettin Erbakan'ın bulunduğu "milli görüş" hareketi bile AKP kadar açık açık (ve her cephede) karşı değildi, bu cumhuriyeti kuran iradeye.

Dünyada her siyasi hareketin taraftarları ve muhalifleri olur. Her siyasi hareket kendisine destek olmuş kesimlere belirli biçimlerde yardımcı olmak, borcunu ödemek ister. Dediğim gibi, "muhalifleri olur". Ama "muhalifleri" olur. Bunların "düşman" olduğu çok fazla örnek yoktur. Zaten iktidar kendisine muhalefet edenleri de bir şekilde hoş tutmak, kendisine çekmek ister, ona göre davranır. AKP'nin ve Reis'inin benimsediği politikayı böyle betimleyemeyiz. Burada iktidar toplumun bir kesimine "düşman" gözüyle bakıyor. Dilini de buna göre ayarlıyor. Dili "hakaretamiz"; durmadan sağa sola "hakaret davası" açmakta, ama kendi yetkin ağızlarından saçtığı hakaretler ağır mı ağır.

Bireysel hakaretleri savurma fırsatını kaçırmıyor ama asıl vahim olan suçlamaları. Son seçimde bu suçlamalar için bildiğimiz, tartıştığımız temelsiz görüntülerle takviye edilerek yeni bir aşamaya yükseldi. Bir tarafta "beka" sorunu var: Türkiye'nin kum gibi kaynayan düşmanları bu "beka"yı tehlikeye sokuyor. "Düşman'ın da iki türlüsü var: "iç düşmanlar, dış düşmanlar". Birincisinin daha tehlikeli olduğunu söyleyebiliriz tabii. İktidar bu düşmanlarla kahramanca dövüşüyor, savaşıyor. Bu savaşında hepimiz ona yardımcı olmalıyız ve bu düşman güçlerin köküne kibrit suyu dökmeliyiz.

Türkiye'nin düşmanları, daha doğrusu düşmanlarını ballandıra ballandıra anlatanları hep vardı. Baskının öne çıktığı dönemlerde, örneğin darbe ortamlarında bunu daha sık görürdük.

Ama "beka" kavramının bu kadar öne çıktığı bir dönem yaşamamıştık. Bu "sivil" yönetimin "tehdit algılama" araçları daha hassas çalışıyor. Birkaç örneğe bakalım: modern kent hayatında çok çocuklu olmak istenen bir şey değil. Ekonomik güçlük........

© T24