Mezara gömülen somon
Diğer
19 Ekim 2025
Gravlax
Norveç, en sevdiğim ülkeler sıralamasında ilk sırada yer alır. Doğası, kültürü, insanlarının davranışı, gelir dağılımın eşitliği, demokrasisi… Daha fazlası sayılabilir. İnsanca yaşamanın tadını çıkardıkları için Norveçlileri hep kıskanmışımdır. Tek kusuru, kışının soğuk, günlerin karanlık olmasıdır. Onu da yaz günlerinde, hep aydınlık olan günlerle unutturmaya çalışır.
Norveç’i kuzeyden güneye, doğudan batıya iyi bilirim. Çeşitli bahanelerle her yıl yolumu bir kez bu güzel ülkeye düşürürüm. Kâh bir otel odasını mesken tutup, kent yaşamının tadına bakarım, kâh bir fiyort kıyısında küçük balıkçı kulübesi kiralayıp, balık tutmanın, keşfetmenin, sessizliğin, tabloya benzeyen doğanın keyfini çıkartırım.
Norveç deyince akla hemen somon balığı gelir. Norveçliler somonla yatar, somonla kalkarlar. Tabii ki kurutulmuş morinayı, yağ deposu ringayı, soğuk denizlerin kraliçesi Halibut’u, düğmesiz kalkanı, deniz tarağını, dev bacaklı kral yengeçleri, çekirdek gibi yedikleri karidesleri de inkâr etmezler.
Türkiye’nin ve bütün dünyanın balıkçı tezgahlarını süsleyen koyu pembe renkli somonların çoğu Norveç’te yetiştirilir. ‘Yakalanır’ demiyorum dikkat ederseniz. Çünkü vahşi somonlar, dağlardan fiyortlara dökülen nehirlerin soğuk sularında bulunur ve sadece amatör balıkçıların oltalarına kısmet olurlar.
Onların sayısı azdır. Lezzetleri de çok farklıdır.
Norveçliler çiftlikte yetiştirdikleri somonlarının üstüne titrerler. Çünkü bu somonlar, ülke gelirinin büyük bir bölümünü oluşturur. Onun için açık denizde, soğuk suda, tıkış tıkış olmayan havuzlarda, lezzetli yemlerle beslerler onları.
Bu çiftliklerin çoğunu ziyaret edip, karadan çok uzaklardaki küçük adalarda, somon çobanlığı yapan balıkçılarla somon besleyip, somon pişirdim ve somon konulu sohbetlerde, yakıcı Aquavit kadehlerini tokuşturdum.
Sadece somonların peşine düşmedim. Morina avında, oltama takılan koca balıkları çekerken, çocuklar gibi heyecanlandım. Fırtınalı denizlerde balıkçılar ringa dolu ağları çekerken, ben........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Penny S. Tee
Gideon Levy
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein