Diğer
Konuk Yazar
28 Kasım 2023
Alın teknolojinin şu yapay zekâ (YZ) harikasını. Normal insanın saatler hatta günlerce çalışarak toplayamayacağı bilgileri saniyeler içinde topluyor, değerlendiriyor ve aklınızdaki soruya şıp diye doğru yanıtı veriyor.
"Doğru" yanıtı? Uzmanlar artık eskisi kadar emin değiller.
Ünlü Cambridge Sözlüğü 2023 için "hallucinate" sözcüğünü yılın sözcüğü seçmiş. Gerçekle ilgisi olmayan hayaller görmek, sesler duymak, kokular almak ve bunları gerçekmiş gibi aktarmak anlamına geliyor. "Sanrı" sözcüğünden yola çıkarak biz "sanrılamak diyelim.
"Sanrılamak" yılın sözcüğü! Ne ilgisi var?
Şu ilgisi var: Yılın olayı olduğu kabul edilen Yapay zekânın da (Artificial Intelligence, AI) zaman zaman sanrıladığı anlaşılmış. Yani, dezenformasyon yaptığı, palavra, attığı, uydurduğu, abarttığı ve bunları doğruymuş gibi sunduğu…
Örneğin Amerika'da avukatlar bir bakmışlar, YZ'nin hazırladığı raporda aslında olmayan mahkeme kararları, vak'alar var. Tezi güçlendirmek için YZ onları uydurmuş. Sahte kanıt, yalancı şahit!
Microsoft'un YZ'si, bazı kullanıcılarına aşıkmış gibi romantik şeyler yazıyormuş!
Buna benzer birçok örnek varmış! İnsanların yalanlarını yakalamakla da görevli YZ'nin kendisi yalan söylüyormuş!
O yüzden deniyor ki, ey insan evladı, sen sen ol, YZ'den de çıksa dikkatle oku, kontrol etmeyi ihmal etme.
Yoksa sanrılamaktan başın belaya girer.
Bile bile yalan söyletebilen YZ uygulamalarından daha önce de söz etmiştik. Amerikan seçimleri yaklaştıkça daha çok söz edeceğiz. Özellikle "deepfake" dedilen "kandırmacalar"dan.
Bunlar insanları kendi sesiyle, kendi görünümüyle hiç gitmedikleri yerlere götürüp, hiç yapmadıkları şeyler yaptırabiliyorlar. Daha doğrusu, yapmış gibi gösterebiliyorlar. Bir bakıyorsunuz muhalefet lideri terör grubu ileri gelenleriyle toplantı yapıyor.
Görüntü onun, ses onun, baştan aşağıya yapay, ama fevkalade inandırıcı.
Kandırmacanın sanrılamaktan farkı, birileri tarafından bile isteye düzenlenmiş olması. Sanrılamak ise makinenin marifeti.
Bu marifetin bedeli çok ağır olabilir. Doğru sanılan ve yayılan sanrı, paniklere, salgınlara, kazalara, linçlere yol açabilir. Savaş çıkartabilir.
1931 yılında yayınlanan "Cesur Yeni Dünya" adlı distopik romanında teknolojinin marifetlerini anlatan Aldous Huxley "Bedelsiz hiçbir şey yoktur," diye uyarmıştı.
Belli ki, sanrılamak sözcüğünün de işaret ettiği gibi, içinde bulunduğumuz "cesur yeni dünyada" hakikatin bedeli sanıldığından da ağır olabilir!
Bilimsel devrimin ve Aydınlanma'nın başlangıcında, "rasyonel" insanın gerçeği öğrenmek ve dile getirmek için her bedeli ödemeye hazır olduğu öne sürülmüştü.
Günümüzün, dijital gürültü kurbanı "Hakikat-sonrası" dünyasında pek o kadar emin değilim! Kandırılmayı, aldatılmayı, avutulmayı tercih edebilir.
İllustrasyon: David Plunkert
Kaynak: https://www.nytimes.com/2023/02/26/technology/ai-chatbot-information-truth.html
Bağnazlığın, ırkçılığın, nefretin ve dinsel hurafelerin egemen olduğu yeni bir Orta Çağ'a mı geldik?
Uzun kitaplara, uzun makalelere zaman yok! Okurken sıçraya atlaya okunuyor. Büyük bir olasılıkla o sırada başka bir şey daha yapılıyor. Okuma süreci gelen mesajlarla, uyarılarla, şunla bunla sık sık kesiliyor. İnternette 300 sayfalık kitapları beş sayfada özetleyen uygulamalar rağbette. Böylece kitap okumuş oluyormuşsunuz!
Dünyanın hâli hiç iç açıcı değil. Hele son haftalarda asla olmayacağını düşündüğümüz şeyler oluyor. Örneğin, İkinci Dünya Savaşı'nda Yahudilere yapılanlardan sonra soykırımın asla açıkça savunulamayacağına inanmıştık. "Bir daha asla!"
© Tüm hakları saklıdır.
Makineler de yalan söyleyince… İşler daha da karışıyor
12
1
28.11.2023
Diğer
Konuk Yazar
28 Kasım 2023
Alın teknolojinin şu yapay zekâ (YZ) harikasını. Normal insanın saatler hatta günlerce çalışarak toplayamayacağı bilgileri saniyeler içinde topluyor, değerlendiriyor ve aklınızdaki soruya şıp diye doğru yanıtı veriyor.
"Doğru" yanıtı? Uzmanlar artık eskisi kadar emin değiller.
Ünlü Cambridge Sözlüğü 2023 için "hallucinate" sözcüğünü yılın sözcüğü seçmiş. Gerçekle ilgisi olmayan hayaller görmek, sesler duymak, kokular almak ve bunları gerçekmiş gibi aktarmak anlamına geliyor. "Sanrı" sözcüğünden yola çıkarak biz "sanrılamak diyelim.
"Sanrılamak" yılın sözcüğü! Ne ilgisi var?
Şu ilgisi var: Yılın olayı olduğu kabul edilen Yapay zekânın da (Artificial Intelligence, AI) zaman zaman sanrıladığı anlaşılmış. Yani, dezenformasyon yaptığı, palavra, attığı, uydurduğu, abarttığı ve bunları doğruymuş gibi sunduğu…
Örneğin Amerika'da avukatlar bir bakmışlar, YZ'nin hazırladığı raporda aslında olmayan mahkeme kararları, vak'alar var. Tezi güçlendirmek için YZ onları uydurmuş. Sahte kanıt, yalancı şahit!
Microsoft'un YZ'si, bazı kullanıcılarına aşıkmış gibi romantik şeyler yazıyormuş!
Buna benzer birçok örnek varmış!........
© T24
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
