Diğer

13 Ağustos 2025

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ABD Başkanı Donald Trump ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan

Azerbaycan ile Ermenistan’ın barış anlaşmasını paraflamaları çok olumlu, imzalamamış olmaları ise hayal kırıklığı yaratan bir gelişme. Barış anlaşmasının çoktan imzalanması gerekirken, bu gecikme karşısında metne paraf atılmasına bile sevinmek durumundayız.

Azerbaycan metni imzalamak istemiyor çünkü Ermenistan’ın anayasasının değişmesini istiyor.

Anayasanın girişinde Ermenistan bağımsızlık bildirisine atıf var, orada da Dağlık Karabağ’a gönderme yapılması, Bakü’ye “bu haliyle kalırsa Ermenistan Karabağ’a dönük talebinden vazgeçmemiş olur” dedirtiyor.

Halbuki anlaşma imzalanır, uygulaması kademeli olarak Ermenistan Anayasası’nın değişmesine bağlanabilirdi. Bir ülkenin anayasasının değişmesinin ne kadar zor olduğu malum. Ermenistan’da da Azerbaycan’ın aksine, iktidarı sıkıştıran bir muhalefet var. Üstelik Ermenistan Cumhurbaşkanı Nikol Paşinyan savaş kaybetmiş bir lider. Paşinyan’ın iktidarda kalmaya devam edeceğinin garantisi yok. Gittiğinde yerine gelecek başka bir ismin ise çok daha radikal ve tavizsiz olacağına ve barış sürecini yokuşa süreceğine kesin gözüyle bakıyor.

Azerbaycan çelişkili bir tutum içinde. Bir yandan o kadar özgüveni tavan yaptı ki Ermenistan’ın karşısına maksimalist taleplerle çıkıyor, ama bu özgüven bir yandan da Ermenistan’a duyduğu büyük güvensizliğe çare olamıyor. Öyle ki Azerbaycan ile Nahçıvan’ı birbirine bağlayacak, Ermenistan’dan geçen Zengezur koridoru söz konusu olduğunda, Ermenistan egemenliğinden vazgeçsin, bu transit yolda hiçbir varlık göstermesin istiyor. Çünkü Ermeniler kesintisiz geçişe imkân tanımaz, bir şekilde sorun yaratır diye düşünüyor.

Sonuçta, ABD’nin Ankara büyükelçisinin 32 kilometrelik yol için barış imzalanamıyor açıklamasının akabinde, Zengezur yolunun bir Amerikan şirketi tarafından işletilmesi kararlaştırıldı. Bu yola da ‘Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu’ ismi verildi.

Bu formül Azerbaycan için daha mı iyi oldu, emin olamıyorum. Yarın bir gün sorun çıksa, arkasında Amerika olan bir şirkete itiraz etmektense, Ermenistan’la başa çıkmak daha kolay olabilirdi. Üstelik, Türkiye’yle ilişkileri normalleşmiş ve bu normalleşmeden nemalanacak bir Ermenistan Ankara’yla ilişkileri bozma pahasına Zengezur’da sorun çıkartmayabilirdi. Bu iş birliği yolunun garantörü Türkiye olabilecekken, Bakü’nün ABD’yi tercih etmesi dikkat çekici. Aliyev........

© T24