Eğitim Bakanı bir gün, “amaçlarının iş dünyasının ara eleman sıkıntısını gidermek olduğunu” söylerken (gazeteler, “13 Temmuz 2025) ve bir başka gün “4 4 4 uygulamasıyla 8 yıl kesintisiz eğitimi bölerek imam hatiplerin önünü açtıklarını” ima ederken (gazeteler, 5 Eylül 2025), eğitim sisteminin piyasacı ve gerici olduğunu açıklamış oluyor.

Oysa halk egemenliğine dayalı Cumhuriyetlerde, eğitimin birinci amacı çocukların kendilerini-toplumu ve dünyayı tanıyıp yeteneklerinin ayrımına vararak özgürleşmelerine- fikri hür, vicdanı hür ve irfanı hür bir bireye dönüşmelerine- yardımcı olmaktır. Çünkü halk egemenliğinin işlevsel olması için toplumun özgür bireylerden oluşması gerekir.

Laik cumhuriyetlerde, devletin yurttaşlarına bir inancı öğretme yükümlülüğü yoktur, iş dünyasına ara eleman yetiştirme yükümlülüğü de yoktur. Eğitim kamusal bir görevdir ve devletin yükümlülüğü, öğrencilerin, yetenek ve isteklerine göre toplumda gereksinim duyulan alanlarda yetişmeleri için gerekli olanakları hazırlamaktır.

Bin yıllarca devletler yurttaşların eğitimiyle hiç ilgilenmemişlerdir. İsrailliler MS 65’te ilköğretimi zorunlu yapmışlarsa da, Batıda zorunlu ilköğretim ancak, 16.-17. yüzyılda, Osmanlıda ise ancak 1824’te ilk kez gündeme gelmiştir. Batıda sanayi devrimi gerçekleşip laik ulusal devletler ortaya çıktıktan sonra, toplumların gelişmişlik düzeyine paralel olarak zorunlu eğitim süresi de değişiklik göstermiştir. Batı ülkeleri genellikle 1950’lerde 8 yıllık zorunlu eğitime geçmeye başlamıştır. Ülkemizde ise 1973 yılında çıkarılan 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile zorunlu eğitim 8 yıla çıkarılmışsa da, ek bir maddeyle uygulama ileri bir tarihe ertelenmiştir. 1972’de imam hatip ortaokulu gibi meslek ortaokulları kapatılmış olduğundan, 8 yıllık zorunlu eğitim, kesintisiz eğitim niteliğindedir.

1974’te CHP-MSP (B. Ecevit-N. Erbakan) koalisyon hükümeti imam hatip ortaokullarını yeniden açtığından, 1990’larda zorunlu eğitimin kesintili mi kesintisiz mi olacağı (imam hatip ortaokulunun olup olmayacağı) tartışma konusu olmuştur. Bakanlığın 1996’da toplanan 15. Milli Eğitim Şurası öncesinde 1995’te yaptırdığı bir araştırmada,1 büyük çoğunluk 8 yıllık kesintisiz eğitimi benimsediğini belirtmiştir. Mecliste kabul edilen 18 Ağustos 1997 tarih ve 4306 sayılı yasa ile zorunlu eğitim........

© soL