İnsanın ruh ve bedenden meydana gelmesi gibi, âlem de görülen fizikî âlemle görülmeyen metafizik âlemden meydana gelmiştir. Ama her nasılsa tarihin ilk dönemlerinden bu yana gerek insanın gerekse âlemin görülmeyen kısımlarını inkâr edenler, eşyayı görülenlerden ibaret sananlar hiç eksik olmamıştır. Bediüzzaman bu meselede Lemaât isimli eserinde şöyle der:

Maddiyyunluk bir tâun-ı mânevî,

Beşere de tutturdu şu müdhiş bir sıtmayı.

Hem de onu çarptırdı

Bir gazab-ı ilâhî, telkîn hem de taklîd,

Tenkide kâbiliyet tevessüü nisbeten

O tâun da ediyor tevessü’ ve intişâr.

Telkîni fenden almış, medeniyetten taklîd.

Hürriyet tenkîd vermiş,

Gururundan dalâlet çıkmış.

Tarihin hemen her döneminde mânâyı inkâr edip sâdece maddeye yönelenler olmakla beraber 19. yüzyıl maddeciliğin fikir olarak çok öne çıktığı bir zamân dilimidir. Materyalizm ve Pozitivizm akımları o asrı ve devâmını hayli sarsmış, hattâ Avrupa’da “Tanrı öldü!” başlığıyla kitâb yazılmıştır.

Maddecilik mânevî bir tâun felâketidir. İnsânlık dünyâsı bu hastalığın etkisiyle mânen........

© Risale Haber