İçtihâd, İs­lâm Dîninin en önemli unsurlarından biridir. Hakkında doğrudan âyet veya hadîs olmayan mes’elelerin hükmü içtihâdla verilir. Bu yönüyle içtihâd, bu dînin olmazsa olmazlarındandır. Zîrâ olaylar âdeta sınırsız, nasslar (âyet ve hadîsler) ise sınırlı olduğundan yeni ortaya çıkan mes’elelerin hükmü içtihâdla verilebilecektir. Ancak içtihâdı “vücûdun büyümesi” gibi görmek ve uygulamak gerekir. Yoksa dıştan müdahaleyle o vücûdu büyütmeye çalışmak, fayda değil zarar verir.

Günümüzde içtihâd heveslilerinden bir kısmı kendi hevâ ve heveslerinden yola çıkarak yeni içtihâdlar yapmak ve bunlarla dîni -güya- modern bir görüntüye kavuşturmak istemektedir.

Nasreddîn Hocayla ilgili şöyle bir fıkra anlatılır: Hoca, leyleğin gaga ve bacaklarını çok uzun görünce eline makası almış, gagasından ve bacaklarından biraz kesmiş, ardından da şöyle demiş: “İşte şimdi kuşa benzedin!”

Kendisi doğru dürüst İs­lâm’ı yaşamayan birinin günümüz akımlarından etkilenerek dîne yeni bir görünüm kazandırmaya çalışması -tabir yerindeyse- onu “kuşa çevirmek” operasyonudur.

Ama dînde samimi, şahsî hayâtında onu uygulayan biri ihtiyâç olan konularda içtihâda yönelebilir. Bu, cesed büyüdüğünde artık dar gelen elbiseyi yenilemek gibidir.

Nasıl ki fırtınalı bir havada değil kapıları açmak hattâ pencereleri dahi kapatmak gerekir. Böyle dalâlet fırtınalarının estiği bir vasatta da önceki devirlerdeki selef âlimlerinin içtihâdlarıyla hallolmuş mes’eleleri gündeme getirmek değil, dînin zarûrî mes’elelerine ağırlık vermek gerekir. Yılanlar saldırırken sineklerle uğraşılmaz. Nesillerin îmânlarına saldırılırken, tartışmaya açık içtihâdi konularla vakit kaybedilmez. Sözgelimi “Seferde dört rekâtlı farz namâzları iki kılmak ruhsat mıdır, yoksa azîmet midir?” gibi fürûâtla gündemler meşgûl edilmez.

Not: “İçtihâd Risalesi - 27. Söz” deki ifâdelerinden hareketle, bazılarının “Bedîüzzaman, içtihâd kapısını kapatmıştır” hükmüne varmaları fevkalâde yanlıştır. Organ nakli, bitcoin, sigorta, kredili satış…” gibi yeni konularda içtihâd yapmanın önünde herhangi bir engel........

© Risale Haber