Σε μία συγκέντρωση της διάσημης κοινωνιολόγου Beatrice Webb γνωρίζει τον Winston Churchill που εντυπωσιάζεται από τον νεαρό ευρυμαθή νομικό και οικονομολόγο, γι’ αυτό και τον καλεί να υπηρετήσει την αυτοκρατορία αρχικά ως Σύμβουλος στο Υπουργείο Εμπορίου και στην συνέχεια ως Μόνιμος Γραμματέας του Υπουργείου Τροφίμων. Με δικές του εισηγήσεις εφαρμόζονται οι πολιτικές του Εθνικού Συστήματος Ανταλλαγών Εργασίας και Ασφάλισης που στοχεύουν στην καταπολέμηση της ανεργίας και της φτώχειας.
Εγκαταλείπει την Δημόσια Διοίκηση το 1919 για να διευθύνει την Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE). Το 1937 αποχωρεί από το LSE επειδή αναλαμβάνει Διευθυντής του University College της Οξφόρδης. Στην διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου καλείται από τον Πρωθυπουργό πλέον Winston Churchill να αναλάβει τον σχεδιασμό του μεταπολεμικού συστήματος πρόνοιας. Οι απόψεις του και οι εισηγήσεις του, που ήταν επηρεασμένες από κεϋνσιανή οικονομική σκέψη, παρουσιάστηκαν στο κοινοβούλιο το 1942. Η ιστορική Έκθεση Beveridge πάνω στην οποία θεμελιώνεται το μεταπολεμικό Βρετανικό κράτος πρόνοιας.
Η βασική πρόταση ήταν η καταβολή εβδομαδιαίας εθνικής ασφαλιστικής εισφοράς από όλους όσους εργάζονταν, με αντάλλαγμα την καταβολή επιδομάτων σε αρρώστους, ανάπηρους, άνεργους, συνταξιούχους και χήρες.
Έτσι θα εξασφαλίζονταν ένα ελάχιστο βιοτικό επίπεδο «κάτω από το οποίο δεν έπρεπε να πέσει κανείς». Βασικό πρόταγμα της έκθεσης Beveridge, ο σχεδιασμός και υλοποίηση αναδιανεμητικών πολιτικών που θα πολεμούσαν τους «πέντε γίγαντες, δηλαδή της απογοήτευσης-της ασθένειας-της άγνοιας-της ανέχειας-της αδράνειας, που στέκονταν εμπόδιο στον δρόμο για την ανοικοδόμηση».
Παρ’ ότι οι απόψεις του W. Beveridge γίνονται ευρέως αποδεκτές από την κοινή γνώμη, αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό και άρνηση από τους συντηρητικούς. Ο W. Beveridge αντιπαρατίθεται με το επιχείρημα ότι στην μεταπολεμική περίοδο η κοινωνική ασφάλιση, η υγειονομική περίθαλψη και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεργίας, είναι υποχρεώσεις του κράτους που θα πρέπει να λειτουργεί «υπό την επίβλεψη και την πίεση της δημοκρατίας» για να εξασφαλίζει στους εργαζόμενους καλύτερους μισθούς και συνθήκες διαβίωσης. Αυτοί ακριβώς οι καλοπληρωμένοι και υγιείς εργαζόμενοι θα στηρίζουν αποτελεσματικά την οικονομία, γιατί θα αποτελούν την μεγαλύτερη πηγή ζήτησης των βρετανικών προϊόντων.
Καμπύλη Beveridge. Η ανεργία είναι μεταβλητό οικονομικό φαινόμενο που μπορεί να έχει είτε κυκλικά, είτε διαρθρωτικά αίτια. Ένα από τα βασικά αίτια για την κυκλική ανεργία είναι η μείωση της ζήτησης που αντιμετωπίζεται με δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα. Για να αντιμετωπισθούν τα διαρθρωτικά αίτια απαιτούνται θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην παραγωγική και οικονομική διαδικασία.
Η βασική επιστημονική μέθοδος για να προσδιορισθούν τα αίτια της ανεργίας (κυκλικά η διαρθρωτικά), είναι μία μαθηματική σχέση που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τους Christopher Dow και Leslie Arthur Dicks-Mireaux το 1958.
Την δεκαετία του ’80 αυτή η σχέση ονομάσθηκε «Καμπύλη Beveridge» προς τιμή του εμπνευστή του Βρετανικού συστήματος πρόνοιας και κοινωνικής ασφάλισης. Με την συγκεκριμένη μαθηματική σχέση συσχετίζεται σε γραφική παράσταση η ανεργία και οι κενές θέσεις εργασίας. Στον οριζόντιο άξονα αναφέρονται στα ποσοστά ανεργίας και στον κάθετο άξονα ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας.
Τιμές στο πάνω μέρος της καμπύλης σημαίνει περισσότερες κενές θέσεις εργασίας και μειωμένη ανεργία, ενώ τιμές στο κάτω μέρος της καμπύλης σημαίνουν λιγότερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη ανεργία. (Κυκλικά αίτια).
Τιμές αριστερά και δεξιά της καμπύλης δείχνουν σταθερή είτε την ανεργία είτε την προσφορά εργασίας, με αντίστοιχη μείωση-αύξηση της προσφοράς εργασίας ή της ανεργίας (Διαρθρωτικά αίτια).
Ελληνική Καμπύλη Beveridge. Η μελέτη της Καμπύλης Beveridge για την Ελλάδα δείχνει.
· Έως το 2009: Κυκλική ανεργία.
· 2010-2013: Διαρθρωτική ανεργία.
· 2013-2017: Κυκλική ανεργία.
· Από το 2018 έως σήμερα: Διαρθρωτική ανεργία.
Απολύτως αντικειμενικά, μετά την πανδημία και παρ’ ότι η ανεργία στην χώρα αρχίζει να αποκλιμακώνεται, παραμένει ακόμα σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ενδεικτικά: Αύγουστος 2023. Ελλάδα, Ανεργία 10,9% (Eurozone 6,4% -Ε.Ε 5,9%). Τον Οκτώβριο 2023 η Ανεργία στην χώρα έπεσε για πρώτη φορά μετά το 2009 κάτω από 10%, στο 9,6%, όσο ήταν δηλαδή και τον Αύγουστο 2009.
Όμως… Τον Οκτώβριο 2023 οι εργαζόμενοι ήταν 4,257 εκατ. ενώ τον Αύγουστο 2009 ήταν 4,551 εκατ. Δηλαδή έχουμε το ίδιο ποσοστό ανεργίας (9,6%) τον Οκτώβριο 2023 και τον Αύγουστο 2009 αλλά με 294 χιλ. εργαζόμενους λιγότερους το 2023.
Γιατί μειώθηκαν οι εργαζόμενοι; Προφανώς αυτοί οι εργαζόμενοι δεν εξαερώθηκαν, απλώς αναζήτησαν την τύχη τους σε αγορές εργασίας άλλων χωρών, δηλαδή μετανάστευσαν. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα οι εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα που στράφηκαν σε άλλες χώρες (Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία), που προσφέρουν καλύτερες συνθήκες εργασίας από αυτές που προσφέρονται στην Ελληνική ύπαιθρο. Το ίδιο συμβαίνει και με τους εργαζόμενους στον κατασκευαστικό και στον τουριστικό/επισιτιστικό τομέα, που είτε μετανάστευσαν, είτε άλλαξαν εργασιακό κλάδο. Το διαρθρωτικό πρόβλημα, αυξημένη προσφορά εργασίας που δεν καλύπτεται, άρα αυξάνεται το κόστος παραγωγής και ταυτόχρονα δεν μειώνεται σε αντίστοιχο ρυθμό η ανεργία.
Και επιπλέον, το αγκάθι των επιτοκίων
Στο σημείο αυτό αρχίζει να παράγει παρενέργειες η παράμετρος των υψηλών επιτοκίων της ΕΚΤ. Σε χώρες με χαμηλή ανεργία όπως Γερμανία (3%), Ολλανδία (3,6%), τα υψηλά επιτόκια όπως αποδεικνύει η πραγματικότητα, δεν προκαλούν πρόβλημα στην αγορά εργασίας, πλήττουν όμως ανεπανόρθωτα χώρες με υψηλή (σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο) ανεργία όπως η Ελλάδα και η Ισπανία (11,5%).
Στην διάρκεια της πανδημίας τα περισσότερα εθνικά παραγωγικά μοντέλα αναθεωρήθηκαν. Ήταν μία ιστορική ευκαιρία που δημιούργησαν οι πρωτόγνωρες κοινωνικές συνθήκες και μία αδήριτη ανάγκη που επέβαλαν οι ιδιότυπες οικονομικές καταστάσεις εκείνης της δραματικής συγκυρίας. Τότε που όλα κατέρρεαν και ξαναχτίζονταν σε παγκόσμια και εθνική κλίμακα μιλήσαμε (5 Οκτωβρίου 2021-Δουλειές και Χρήματα υπάρχουν, ηγέτιδα τάξη δεν υπάρχει και 9 Αυγούστου 2021-Η ανάπηρη ηγέτιδα τάξη) για την ιστορική ευκαιρία της χώρας να επανασχεδιάσει το εθνικό παραγωγικό μοντέλο.
Ήταν η χρυσή ιστορική ευκαιρία του Κ. Μητσοτάκη να προχωρήσει στην μεγάλη αστική μεταρρύθμιση που έχει ανάγκη ο τόπος. Φοβήθηκε; Δεν ανέλυσε και δεν κατανόησε την συγκυρία; Δεν διέθετε το ανάλογο πολιτικό όραμα; Δεν τον βοήθησε η παράταξη του; Ο ίδιος μόνο γνωρίζει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μεγάλη ευκαιρία χάθηκε.
Πλέον τι απομένει; Αξιοσημείωτα ενθουσιώδη δημοσιεύματα του Economist, που δεν απαντούν ούτε στην Eurostat (2 Ιανουαρίου 2024-Η ένδοξη ρητορεία του Economist και η αλήθεια της Eurostat) ούτε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ασύμμετρα πολιτικά γεγονότα, όπως το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια, που ακόμη και αν δεν το επιδιώκουν, επιδρούν αποπροσανατολιστικά από το μεγάλο πρόβλημα της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα.
Η θέση του W. Beveridge για ελάχιστο βιοτικό επίπεδο, κάτω το οποίο δεν πρέπει να πέσει κανείς, έχει πάψει πλέον να ισχύει στην Ελλάδα του 2024. Είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι σε πολλά νοικοκυριά τα μηνιαία εισοδήματα δεν καλύπτουν πλέον τις ανάγκες του μήνα.
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
visit website
