Teknoloji dünyasının gündemi, süpürgeyi çoktan demode bıraktı. Sırada; boyu, posu, kolları, bacakları, yüzüyle “insana benzeyen” robotlar var. Onlara “humanoid” deniyor.

Fabrika bandından çıkıp evin mutfağına girmeleri için geri sayım yaptığı söyleniyor. Kağıt üzerindeki vaat şu: Bugün depoda koli taşıyan, yarın çamaşır katlayan, öbür gün yaşlılara ilaç veren, yani her ortama ayak uyduran bir “genel amaçlı yardımcı.” Peki gerçek bu tabloya ne kadar yakın?

MUSK'IN ÇIRAK ROBOTU: OPTIMUS: Elon Musk. “Tesla’nın asıl ürünü artık araba değil, robot olacak” diyerek Optimus’u sahneye sürdü. Hedef; 20–30 bin dolar bandında satılan, milyon adetlik üretim kapasitesi olan bir robot işgücü. Tanıtım videolarında Optimus kutu taşıyor, montaj hattında küçük işler yapıyor, eğilip yerden parça alıyor, tuşlara basıyor. Yani hareket repertuvarı hiç fena değil. Ama tüm bu sahneler, sıkı kontrol edilen laboratuvar ortamlarında çekiliyor, ev içi kullanımdan hala çok uzağız.

Optimus şimdilik, gerçek hayatta ustasının yanından ayrılmayan çırak gibi: Üzerinde iş önlüğü var, ama kararı hala insan veriyor.

DAĞINIK EV LABORATUVARA DÖNÜŞÜRSE: Diğer uçta, daha sessiz ama iddialı bir deneme var: Memo. Bu robot, düzgün kablolarla cilalı zeminde değil, gerçek dağınık evlerde eğitim alıyor.

Şirket, 500’den fazla haneye özel bir eldiven dağıttı. Ev sahipleri her zamanki işlerini yaparken örneğin masayı toplarken, çamaşır katlarken, bulaşık yerleştirirken eldiven onların tüm hareketlerini kaydediyor. Ortaya yaklaşık 10 milyon “ev işi bölümü” çıkmış durumda. Bu veriyle Memo; masayı topluyor, bulaşık makinesini dolduruyor, çamaşır katlıyor, ayakkabıları ayırıyor, hatta espresso hazırlıyor. Ama kritik nokta şu: 2026’da yalnızca 50 evde pilot program planlanıyor. Yani henüz “her mahalleye bir Memo” aşamasında değiliz; daha çok “ilk internet kafeyi test eden semt” günlerindeyiz. Gördüğümüz videolar da bu denemelerin özenle seçilmiş vitrin görüntüleri.

UZAKTAN KUMANDAYLA HARİKALAR: Son dönemde sosyal medyada sıkça karşımıza çıkan 1X’in Neo’su, kumaş kaplı gövdesiyle “ev dostu” bir görünüm veriyor. Tanıtım videolarında çamaşır katlıyor, bulaşık makinesini dolduruyor, bitki suluyor. İzleyen, “Demek ki evimi öğreniyor, kendi başına karar veriyor” diye düşünüyor.

Detaya inince tablo değişiyor: Bu işlerin önemli bir kısmı, başka bir odada VR gözlükle oturan insan operatörlerce yaptırılıyor. Yani robot, sahnede aslında çok pahalı bir uzaktan kumandalı oyuncak. Kısacası humanoid evreni şimdilik biraz belirsiz.

VERİ KARŞILIĞI EV YARDIMCISI: Bir insansı robotun gerçekten “ev işi” yapabilmesi için şunları öğrenmesi gerekiyor: Farklı evlerdeki binlerce objeyi ayırt etmek, kediyle kablo yığınını, ilaçla şekeri karıştırmamak, evin planını, güvenli yolları, kırılacak eşyaları bilmek vs. Bunun için laboratuvar yetmiyor; gerçek ev verisi gerekiyor. Şirketlerin çözümü basit: Erken kullanıcılar.

Robotun yapamadığı işleri, şirket çalışanları uzaktan bağlanıp robot üzerinden yapıyor. Bu sırada cihazın üzerindeki sensörler her hareketi kaydediyor. Robot, insanların elleri üzerinden öğreniyor. Yani siz para verip evinize kameralarla dolu, uzaktan erişilebilen yarı-öğrenci bir robot alıyorsunuz; karşılığında şirket için “veri kaynağı” haline geliyorsunuz.Bugünün Neo’su gibi robotlar, evin içinde gezen, üzerinde mikrofon ve kameralar bulunan, gerektiğinde dünyanın öbür ucundan bir insanın kontrolüne geçen gövdeler. Uzaktan kullanım sırasında nereye bakıldığını, ne kaydedildiğini sizin görme imkanınız yok.

YANINA GÜVENLİK SORULARINI EKLEYELİM: Yanlış ilacı verirse ne olacak? Elindeki cam bardağı düşürdüğünde çocuk yakındaysa? Sürücüsüz araçlarda yaşanan kazaların ev versiyonuna hazır mıyız? Bu yüzden “çok yakında tamamen otonom ev robotu” cümlesi teknik olarak hala fazlasıyla iyimser.

EVİMİZE GİRE GÖVDE DEĞİL, HİS: Gelelim ev halkını ilgilendiren o basit soruya: Bu robotlar ne zaman mutfağa girip bulaşık yıkayacak? Tahminler iddialı: Büyük bankalar, birkaç yıl içinde on binlerce humanoid sevkiyatından, 2050’de milyar adede ulaşabilecek robot filosundan bahsediyoGerçekçi senaryo, şimdilik şöyle görünüyor: 2030’lara kadar “bazı varlıklı semtlerde humanoid kiralayan aileler” haberleri görebiliriz. Her evde robot kahya fikri ise hala bilim kurgu rafında. Teknoloji kısmını bir kenara bırakalım, işin duygusal boyutuna bakalım. Araştırmalar,........

© Karar