Madde bağımlılığı, biyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel faktörlerin iç içe geçtiği çok boyutlu bir sorun. Bir insanın neden madde bağımlısı olduğunu anlamak için bu faktörlerin nasıl etkileşime girdiğini incelemek gerekir.

BİYOLOJİK VE GENETİK FAKTÖRLER

Genetik Yatkınlık: Araştırmalar, bağımlılık riskinin yüzde 40-60 oranında genetik faktörlerle ilişkili olduğunu göstermektedir. Ailede bağımlılık öyküsü varsa, kişinin bağımlılığa yatkınlığı artabilir.

Beyin Kimyasındaki Farklılıklar:

Bazı bireylerde dopamin, serotonin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, kişiyi madde kullanımı yoluyla bu dengesizliği düzeltmeye itebilir. Bağımlılık yapan maddeler, beynin ödül merkezini aşırı uyararak güçlü haz duyguları artabilir.

Nörobiyolojik Süreçler: Tekrarlanan madde kullanımı, beynin yapısını ve işleyişini değiştirir. Prefrontal korteksteki işlev bozukluğu, kişinin dürtü kontrolünü zayıflatır ve madde arayışını sürdürmesine neden olur.

PSİKOLOJİK FAKTÖRLER

Ruhsal Bozukluklar: Depresyon, kaygı bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik durumlar, kişilerin madde kullanımına yönelmesinde önemli risk faktörleridir. Madde, bu rahatsızlıkların semptomlarını geçici olarak hafifletmek için “kendi kendine tedavi” aracı olarak kullanılabilir.

Kişilik Özellikleri:........

© Gazete Damga