Artık hiçkimsenin ‘içinde‘ demeyip zırt pırt ‘içerisinde‘ demesi, yazması galiba benim gibi hiçkimse olmak istemeyenleri dehşete düşürüyor sadece. Tanıdığım hiçkimse olmak istemeyenlerin ve hiçkimse olmayanların bazıları ortalığı kaplayan nakarata kapılıp herkesleşerek en azından yazılarında hiçkimseye dönüştüğünün farkında değil.

Geçende çok tanımadığım ama pek sevdiğim genç bir akademik arkadaşımın makalesini okudum. Otuz sayfada 37 ‘içerisinde‘ vardı (bunların biri bir akademik alıntıda geçiyordu, biri de sokaktaki bir adamın ağzından çıkmıştı). Hiç ‘içinde‘ yoktu.

Medyada da okuduğum hiçbir metinde, dinlediğim hiçbir yayında artık rastlamıyorum ‘içinde‘ye, varsa yoksa ‘içerisinde’. Konuşmalardan da kalktı gibi, gazete okumayan, tv dinlemeyen birini bulabilirseniz, temiz kalan işte onun dilidir, hemen sarılıp öpün böylesini.

‘İçerisinde‘ yazıp duranlardan birini bulsam da darıltmadan, kaçırmadan sorsam, bir cevap alsam diye nicedir av bekliyordum. Bu akademik arkadaşıma yazıp sordum:

“Hiç ‘içinde’ demiyorsun, hep ‘içerisinde’ diyorsun, bir sebebi var mı acaba?”

Şöyle cevap verdi arkadaşım:

“Tam bir yanıtım açıkçası yok. Çok bilinçli bir kavram tercihi değil. ‘İçinde’ kafamda daha çok fiziki-mekansal bir durumu ifade ettiğinden olabilir. Oysa ben ‘içerisinde’yi daha genel bir dahil olmayı/süreçsel bir durumu ifade etmek için kullanıyorum sanırım. Ama yine de emin değilim, yazım sırasında alışkanlığa dayalı bir şey de olabilir. Sayende ben de üzerine biraz düşünme olanağı bulacağım.”

Arkadaşım, sanırım, ilk kez benim sorum üzerine düşündü bu sorunu ve bir fark varsa ya da olacaksa şöyle bir şey olmalı, diye akıl yürütüp mekansal – süreçsel ayrımına gitti. Çünkü Türkçede böyle bir ayrım yok, zaten metindeki kullanımda da yok. Şu iki çift örneğe bakalım:

– Kentsel mekânlar kendi içerisinde farklı büyüklüklerde birimleri kapsadığından…

– Yerel siyaseti bir merkez-yerel diyalektiği içerisinde kavramsallaştırabiliriz…

– Bölge, imparatorluk mekânı içerisinde özellikle geç Osmanlı döneminde…

– Bölge ulus-devletleşme süreci içerisinde…

Arkadaşım düşünmeden ‘içerisinde‘ yazıyor, eminim hergün birşeyler yazanlar, konuşanlar da düşünmeden…

Arkadaşım benim yazılarımı okumuyor, eh n’apalım, okumayanları da yakınımdaysalar sözle, değillerse mektup ya da mesaj marifetiyle uyarıyorum, kurtuluş yok benden! Arkadaşım bu mesele üzerine düşüneceğini söyledi, çok güzel. Ben de zaten yazdıklarım üzerine düşünülmesini istiyorum, düşünülsün diye yazıyorum. Herkes düşünsün de sonra istediği gibi yazsın. Düşünülmeden yazıldığı için küplere biniyorum ya. Yazdığımız her kelimenin hesabını verebilir durumda........

© Diken