Arjantin uzun yıllardır sadece bir ekonomik krizle değil, yapısal bir kalkınma tuzağıyla karşı karşıya. Kronik enflasyon, devalüasyon, dış borç bağımlılığı, sanayi üretiminin çöküşü, gelir dağılımındaki eşitsizlik … Bu tablo, neoliberal reçetelerle on yıllardır iyileştirilmeye çalışıldı ama sonuç hep aynı oldu: Kısa vadeli makro istikrarın ardından daha derin bir yoksulluk döngüsü. Javier Milei’nin 2023 sonunda iktidara gelişi, bu döngünün yeni bir evresini başlattı. Devleti küçültme, piyasayı ‘serbest’ bırakma, para arzını daraltma eksenindeki şok terapisi, aslında 1980’lerden beri Latin Amerika’ya IMF ve Washington Konsensüsü aracılığıyla dayatılan reçetelerin güncellenmiş bir versiyonudur.

‘Şok terapisinin’ temelleri tam bağımsızlık çabası içinde olan Latin Amerika ülkelerine yönelik olarak Chicago Ekolü’nün hazırladığı reçeteye dayanır. Sözde “reçete” 1970’lerden itibaren Şili ve Arjantin başta olmak üzere tüm gelişen ülkelere dayatılmıştı. ‘Şok terapisi’ adı altında dayatılan ekonomi politikaları ekonominin üretken kapasitesini büyütmek yerine toplumsal dokuyu zayıflatır, Batı’ya bağımlılığı derinleştirir ve ekonomik sorunları kalıcı hale getirir. Önceki hafta ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in açıkladığı 20 milyar dolarlık swap anlaşmasına ek olarak 20 milyar dolarlık destek bile bu yapısal çöküşü durduramayacaktır. Çünkü sorun likidite değil, iktisadi egemenlik ve kalkınma kapasitesi sorunudur. Unutmayalım ki dünyada IMF’ye en borçlu ülke Arjantin’dir. IMF tarihinin en büyük borç paketi Arjantin’e verilmişti. Arjantin IMF’nin verdiği toplam kredilerin üçte birini kullanmış bulunuyor.

Milei’nin ekonomi politikaları ortodoks mantıkta ‘rasyonelleşme’ olarak sunulsa da gerçekler şöyle: Ülkeyi yeniden dış borç ve döviz bağımlılığına kilitledi, devleti üretici bir aktör olmaktan çıkarıp sermaye akımlarına açık bir pazara dönüştüren uygulamalar gerçekleştirdi, sosyal devlet tasfiye edilerek emek gelirlerini bastıran ve iç talebi çökerten kararlar........

© Aydınlık