Trump’ın 28 Maddelik Ukrayna Planı, Yeni Jeopolitik Harita ve Türkiye
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, Trump’ın 28 Maddeleik planı medyaya sızmadan iki gün önce, 19 Kasım’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyarete geldiğinde diğer Türk yetkililerle de görüştü. Fotoğrafta, Zelenski MİT Başkanı Kalın ile tokalaşırken, Milli Savunma Bakanı Güler, Enerji Bakanı Bayraktar ve Dışişleri Bakanı Fidan izliyor. (Foto: Cumhurbaşkanlığı)
Dünyanın gözü, Associated Press tarafından sızdırılan ve Donald Trump’a yakın ekiplerce hazırlandığı iddia edilen “28 Maddelik Ukrayna Barış Planı”na çevrilmiş durumda. Henüz resmi bir statüye kavuşmuş değil; taraflar arasında üzerinde mutabakata varılmış bir metin de değil. Ancak yayımlandığı andan itibaren yalnızca bir taslak olarak değil, Avrasya’nın jeopolitik mimarisini temelden değiştirebilecek bir güç mühendisliği olarak okunmaya başlandı.
28 Maddelik bu plan bir ateşkes metni olmanın çok ötesinde: Ukrayna’nın askeri kapasitesinin sınırlandırılması, NATO’nun genişlemesinin durdurulması, Kırım ve Donbas’ın fiili statüsünün tanımlanması, Rusya’nın küresel sisteme kademeli dönüşü… Metnin ruhu, klasik bir barış anlaşmasından ziyade büyük güçlerin çıkarlarının yeniden ayarlanması.
Washington açısından üç beklenti öne çıkıyor.
Birincisi, Ukrayna savaşının yarattığı mali ve siyasi yükü artık taşımak istememesi.
İkincisi, Rusya–Çin ekseninin Avrasya’da pekişmesini frenleme arzusu.
Üçüncüsü ise Avrupa güvenlik sisteminin yeniden ABD merkezli bir dengeye oturtulması.
Seçim sathı mailine girmiş bir Amerika’da Trump için hızlı ve “başarı” olarak sunulabilecek bir dosyaya ihtiyaç olduğu da açık. Dolayısıyla bu plan, yalnızca Ukrayna için değil, ABD’nin yeni küresel konumlandırması, jeopolitik dengeleri için tasarlanmış gibi.
Ancak bu yeniden dengeleme—tıpkı Ortadoğu dosyalarında olduğu gibi—bölgenin kilit ülkeleri için hem fırsat hem risk doğuruyor. Türkiye de bunların başında.
Avrupa başkentleri planı temkinle, hatta kimi noktalarda kaygıyla karşılıyor.
Ukrayna’nın NATO’ya kapatılması, güvenlik mimarisinin Doğu Avrupa lehine değil, Rusya lehine........





















Toi Staff
Gideon Levy
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein