İsveç, NATO üyeliğini hala bekliyor olsa bugün Türkiye de dünya da farklı olurdu. Mesele o denli belirleyiciydi. Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine dair kararını vermesi için Kasım ayını beklemesinin fena bir tercih olmayabileceğini düşünmüştüm. Ama iş oraya kadar sarkıtılamadı, ekonomik parametreler çalışmış olmalı.

Ekonomik parametreler çalıştı da muhatap yokluğu içindeki bir Batı ile yol yürümeye çıkılmış oldu. İngiltere’nin başında başbakan yok, Almanya’da vardır denemez, Fransa keza, dahası ABD’nin başkanı yok. Bir tek Meloni var. Yakında Lagarde gelebilir ama o da şimdilik yok. Her neyse…

Olmasın, müesses nizam var, denebilir. Müesses nizam var da biz ille de bir muhatap ararız. Hepimiz böyleyiz. Kurumsal iletişimi dahi sevmeyiz. Doğrudan cepten ararız.

Doğu’da ise Putin, Xi, Modi, MBS (Salman) gibi güçlü liderler var.

Türkiye, kurduğu denge ekseninde Macaristan’ın durduğu gibi kalamayınca bu liderlerle de teması zayıflattı yahut kaybetti.

Belki şu da söylenebilir; Doğu-Batı dengesinde Orban’ın kabiliyetleri daha yeterliydi. Ekonomik olarak…

Dikkatli bakılırsa; Macaristan ile yürüdüğü yoldan Türkiye’nin ayrıldığı rahatlıkla gözlemlenebilir. Macaristan’ın Vietnam’la, peşi sıra Çin’le, kapsamlı iktisadi ve siyasi anlaşmalar imzaladığı da görülebilir. Ama Macarların bu süreçte çok iyi bir yol arkadaşlığı yaptığını söylememek de olmaz. Türkiye alanı Macaristan’a terk edince TESLA’yı geride bırakıp dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi olan Çinli BYD markası, otomobil fabrikası yatırımını bu ülkede yapma kararı aldı. Fabrikayı Türkiye’de yapardı demiyorum ama Macarlar Doğu-Batı dengesinin büyük esnekliğinde tek kaldı. Konu sadece fabrikadan ibaret değil. Evvelce Türkiye Batı eksenli iken Hyundai’nin fabrika yatırımını Çekya’ya kaptırdığını da hatırlayalım.

Hatta Doğu-Batı dengesi yerine Batı’ya doğru yüzünü dönen bir Türkiye ile iş tutmaktansa Yunanistan’la ilişki geliştirip direk Batı’yla iş tutmayı seçen Hindistan gibi örnekler de görülebilir.

Şunu........

© Yeni Şafak