menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

İnsan bir artık mıdır?

68 1
07.10.2024

Modern târihin bilim ve fen sâhasında büyük bir teşvik ve yatırım yaptığı; bâzı arızalar taşısa da bunların insan irâdesiyle düzeltilebileceği yaygın bir kanaattir.

Akıl, bilim ve teknoloji

üçlüsü -bunu

Modern Teslis

olarak da değerlendire-bilirsiniz- modern insan zihninin sacayağını meydana getirir.

Pozitivist Teslis

, teknolojiye

araçsal

bir mânâ yükler. Yâni insanlığın ilerlemesi ve saadeti için teknoloji bir âlettir. Hayırlı bir istikâmette geliştirilmek ve kullanılmak kaydü şartıyla teknoloji küresel olarak takdis edilir.

İnsanlığın istikbâlinin tekno süreçlerle şekillendiğini herkes biliyor. Bu, basit olarak teknolojik bir târihin en yüksek aşaması olarak değerlendiriliyor. Atlanan iki mühim husus var. Bunlardan ilki Modern Teslis’i doğuran sürecin

ekonomi politikası

ıskalanıyor. Bir hikâye bunu örtüyor. Hikâye basit olarak şöyle: 1000 sene devâm eden bir Ortaçağ karanlığı, nasıl olduysa sona eriyor. İnsanlık uyanıyor, aydınlanıyor. “Karanlığın güçleri” ne kadar mânî olmaya gayret etse de kendini bilime, akla, felsefeye, yüce sanatlara veriyor. Batı’da başlayan bu “gelişme” ve “ilerlemeler” küresel bir yaygınlığa kavuşacak ve insanlık için yerküre bir cennet hâline gelecektir.

Çocuksu bir hikâye bu. Aslında bilim, akıl ve fenni kamçılayan maddî bir dinamik mevcut. O da

hırs, çıkar yüklü kapitalizmden

başkası değil. Yâni akıl-bilim-teknoloji üçlüsü kapitalizmi doğurmadı. Tam tersine, kapitalist birikim süreçleri bunları doğurdu. Diğer taraftan tecrübeler kapitalizmin iflâhının gayrıkâbil olduğunu gösterdi. Bu istikâmetteki tekmil gayretler fiyasko ile neticelendi.

İkinci olarak teknolojik gelişmeleri hâl-i hazırı, bu üçlünün içinde yer alan bir unsur olarak

teknolojinin serbest bir radikal olarak ayrışmasına

yol açtı. Yâni teknoloji artık araçsal bir mahiyete sâhip değil; tam aksine

kendi kendisinin gâyesi

. Teknolojik........

© Yeni Şafak


Get it on Google Play