1970’lerden bu yana dünyada her geçen gün daha fazla ağırlıkla hakimiyetini pekiştiren, IMF İstikrar Programlarında vücut bulan ve her problemde sıkı para ve sıkı maliye politikası öneren Yeni Klasik İktisat anlayışına biraz aşırıya kaçan bir tepki olarak adlandırılabilir.

TEORİLER VAHİY MİDİR; BÜTÜN HAKİKATİ ANLATIRLAR MI?

İktisat Biliminde birçok farklı teori vardır. Bu aslında bizim incelediğimiz toplumsal ve iktisadi yapıyı tam olarak gözlemleyemediğimiz gerçeğiyle örtüşür. Aslında biz sosyal bilimciler (ve tabii ki iktisatçılar) toplumsal süreçleri incelerken “fili tanımaya çalışan körlere” benzeriz. Bir kör filin bacağını tutmuş “Fil ağaç gibidir.”, demiş; diğer bir kör filin kulağını tutmuş “Fil yelken gibidir”, demiş. Bir başka kör ise filin kuyruğunu tutmuş “Fil yılan gibidir.”, demiş. Halbuki filin hakikati bunların hepsini içerir ama hiçbiri değildir. İktisadi süreçleri ve iktisat teorilerini de böyle ele almak gerekir. Bir teorinin hakikatin tamamını açıkladığı, söylenebilecek her şeyi söylediği gibi bir yargıya varırsanız, bilimden uzaklaşırsınız. Bunu çoğu zaman “Ortodoks” olarak tanımlanan iktisatçılar yaparken bazen de MPT teorisyenleri yapmaktadır. Halbuki her model bir ekonominin genel durumunu ve toplam hakikatini değil belli şartlar altında ve belli bir mekân ve zamanda oluşan özel durumunu anlatır. Modellerin varsayımları da bu şartları tanımlar. Bu yüzden Modern Para Teorisini mutlak hakikatmiş gibi sunmak, IMF tarafından birbirinden farklı problemlere her zaman sıkı para ve sıkı maliye politikasını çözüm olarak sunmaya benzer. Ancak uygun şartlarda modern para teorisinin önerdiği sonuçların geçerli olabileceğini de unutmayalım. Önemli olan belli bir özel durumu anlatan modellerden birinin tüm hakikati açıklayabilme kudretine sahip olduğu gibi bir inanca sahip olmamaktır.

MPT’DE PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ YER DEĞİŞTİRMESİ

Modern Para Teorisi’nin bir kredi-para modeli olduğunu söylemiştik. Genel iktisat müfredatında anlatılan para çarpanı, mevduat temelli para arzı gibi yaklaşım ve kavramları reddeder. Para arzını esas olarak bankacılık sisteminin yarattığını söyler ki, bu bakış açısıyla bir taraftan Hayek’e öbür taraftan Wicksell’e göz kırpar. Bu anlamda hükümet borçlanması bankacılık kredisini arttıracağı için para arzını arttırır, vergi artışları ise para arzını daraltır. Bu yüzden enflasyonla mücadele ve para arzının kontrolü MPT’ye göre para politikası ile değil maliye politikası ile sağlanır.

Öte yandan politika faizi bir dışsal değişkendir, MB Başkanı tarafından belirlenir. Yani aslında gelir ve kaynak dağılımını belirleyen para politikasıdır. (Burada bahsedilmeyen ama varsayılan kritik nokta şudur: politika faizi ile piyasa faizi arasında bir ayrım güdülmez, DMD.) Yine para politikası istihdamı da belirleyebilir. Dolayısıyla para politikası milli geliri kontrol etmek ve hane halkı arasında dağılımını belirlemek için kullanılır. Bu görüşleri yazan bir öğrenci standart para dersinden geçemez. Çünkü gerek her çeşit Keynesgil, gerekse Neo-Klasik Okul ve ardıllarınca kabul edilen şey esas olarak enflasyonu kontrol için para ve milli geliri kontrol için maliye politikası kullanılması gerektiğidir.

MPT hükümetin sınırsız iç........

© Yeni Birlik