Arjantin’de Javier Milei, Hollanda’da da Geert Wylders seçimleri kazandı. Macaristan’da Orban, Hindistan da Modi, Ukrayna’da Zelensky, İtalya’da Meloni, İsrail’de Netanyahu ve benzerleri… 2024’te de ABD’de Trump ve Fransa’da da Le Pen büyük şansa sahipler. Bütün bu saydığım liderlerin ortak tarafı çarpık küreselleşmenin sonuçları olmalarıdır. Yeni teknoloji paradigması ve küreselleşme sebebi ile iktisadi alt yapısı değişen dünya sisteminin siyasi ve sosyal üst yapısının yenilenmemesi, merkez siyasetin hâlâ daha 1970’ler formatında olması sebebiyle toplumların ihtiyaçlarına cevap verememesi popülist sağ siyasetin bütün dünyada yükselmesine yol açmıştır. Merkez siyasi partilerde hem doktrinel zayıflık hem de kadro ve lider eksikliği göze çarpmaktadır. Buna mukabil küreselleşmenin etkisiyle milli kimliğin parçalanmasıyla karşı karşıya kalkan toplumlar içerde kimlik krizi geçirmekte, korkunç düzeylere varan göçmen akını ülkelerde ırkçılık ve yabancı düşmanlığını kışkırtmakta, gelir ve servet dağılımının bozulması sebebiyle fakirleşen orta sınıflar lümpenleşmekte, bu lümpenlere dayanan şovmen siyasetçiler iktidara gelmektedir. Bu siyasetçilerin hepsi popülist sağ genel adı altında zikredilse de ortak bir ideolojileri yoktur. Hepsi günün şartlarına göre değişen politik söylemlere sahip, pragmatik ve makyavelist siyasetçilerdir. Ana hedefleri kafalarındaki davayı gerçekleştirmek değil, ne pahasına olursa olsun iktidara gelmek ve iktidarda kalmaktır.

Bu süreci anlatmak için birkaç yazıyı içeren bir yazı dizisine ihtiyaç vardır. Elbette ki popülist sağ olarak bilinen siyasi hareketler ülkelere göre değişkenlik gösteren politik önerilere sahiptir. Ama ortak özellikleri küreselleşme sürecinin doğurduğu iktisadi ve siyasi problemlere çözüm getiremeyen merkez siyasete tepki duyan kitleleri demagoji ve propaganda ile yönlendirebilme kabiliyetleridir. Bu liderler, o kadar ilkesiz ve ideolojisizdir ki, popülist politikalarını eleştirdiğim Sayın Cumhurbaşkanı bile bunların yanında bir De Gaulle gibi ağır ve tutucu bir lider olarak kalmaktadır. Bugünkü yazıda genel olarak popülist sağ kavramını inceleyeceğim. İkinci yazıda ise Javier Milei ve Anarko Kapitalizmi anlatacağım. Daha sonra üçüncü yazıda dinci ve ırkçı popülist hareketleri ele alacağım.

POPÜLİZM NEDİR?

Popülizm, "halk" fikrini vurgulayan ve sıklıkla bu grubu "elitler” ile karşı karşıya getiren bir dizi siyasi duruştur. Sıklıkla düzen karşıtı ve apolitik duygularla ilişkilendirilir. Terim 19. yüzyılın sonlarında gelişmiştir ve o zamandan bu yana çeşitli politikacılara, partilere ve hareketlere genellikle aşağılayıcı bir ifade olarak kullanılmıştır. Siyaset bilimi ve diğer sosyal bilimlerde popülizmin çeşitli farklı tanımları kullanılmış olup, bazı akademisyenler bu terimin tamamen reddedilmesini önermektedir.

Popülizmi yorumlamaya yönelik ortak bir çerçeve, düşünsel yaklaşım (ideational approach, İng.) olarak bilinir:........

© Yeni Birlik