Bir bürhan ile elde edilen netice-i tevhidi, bazı insanlar isti’zam ile dar zihinlerine sığıştıramazlar; veya bozuk hayalleri tahammül edemez. Bu hâle karşı, o kat’î, sahih bürhanı reddetmek üzere, “Bu neticeyi, bu kadar azametiyle şu bürhan (onu) intâc edemez” diye bahanelerle kabul etmez. O miskin bilmez mi ki, neticenin kayyumu imandır; bürhan, ancak onu görmek için bir menfezdir veya bir süpürge gibi, o neticeye konan vehimleri süpürür. Maahâzâ, bürhan bir değildir, bin değildir, zerrat-ı âlem adedince bürhanlar vardır.

Fesübhanallah, mülk ile melekût arasındaki hicab ne kadar incedir, aralarındaki mesafe ne kadar büyüktür; dünya ile ahiret arasındaki yol ne kadar kısa ve ne kadar uzundur; ilim ile cehil arasındaki hicab ne kadar latif ve ne kadar kalındır; iman ile küfür arasındaki berzah ne kadar şeffaf ve ne kadar kesiftir; ibadetle masiyet arasındaki mesafe ne kadar kısadır. Halbuki araları Cennet ile Nârın araları kadardır. Hayat ne........

© Yeni Asya