Diğer

15 Aralık 2025

“Bu hal nedir Yarap!.. Her şeye esir!.. Kurtuluş yok mu?.. Bu esaret zincirinden kurtulmak!.. Özgürlük, özgürlük!..”

1. Abdülhamit’in baskıcı iktidarına karşı İttihat Terakki Cemiyeti’nin on beş günde bir yayınlanan gazetesi Meşveret demokrasi mücadelesi veriyor, Meşrutiyeti savunuyor.

Gazeteyi çıkartan Ahmet Rıza Bey Paris’teki Jön Türkler’in lideri. Meşveret’te yazanlardan biri de, kız kardeşi Selma Rıza Feraceli (1872 - 1931), kayıtlara ilk kadın gazeteci diye geçiyor.

İstanbul’da “özgürlük, özgürlük” diye yazılar yazarken, aldığı tehditler üzerine Paris’e kaçıyor. İkinci Meşrutiyet ilan edilince, Türkiye’ye dönüyor, çeşitli dergilerde yazı yazmayı sürdürüyor.

150 yıldır gazetecilerin “özgürlük” hasretiyle at başı giden kaderleri...

Sürgünler...

Hapisler...

Demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü savundukça, en çok ceza alan, en çok hapis yatan gazeteciler. Askeri darbe ya da seçilmiş iktidarlar dönemleri fark etmiyor.

Türk Basın Tarihi’ne damgasını vurmuş pek çok edebiyatçı, yazar, gazetecilerden biri de, Hüseyin Cahit Yalçın (1875 - 1957).

İttihat Terakki üyesi, Cemiyet’in önde gelenleriyle ilişkileri iyi, Tanin gazetesini çıkartıyor.

En yakın dostlarından biri İttihat Terakki’nin üç yöneticisinden Harbiye Nazırı Enver Paşa. Sık sık bir araya geliyorlar, pek çok sırrı paylaşıyorlar, o kadar yakın.

Enver Paşa bir gün Hüseyin Cahit’i makamına çağırıyor. Paşa öfkeli:

“Senin gazetende bugün askerliğe dair bir haber var, bunu kim yazdı?”

Hüseyin Cahit:

“Bilmiyorum, muhabirlerden biri olacak”.

Enver Paşa üsteliyor:

“Kim olduğunu anla ve bana söyle”.

Hüseyin Cahit:

“Mümkün değil, meslek sırrıdır, muhabirimizi ve haberi nereden aldığını söyleyemem”.

Enver Paşa gülüyor:

“Ama gazeteni kapatırız.”

Enver Paşa Tanin’i iki gün kapatıyor. (Hüseyin Cahit Yalçın, Tanıdıklarım, s.41).

İktidar eleştirisi akan suları durduruyor,........

© T24