Diğer

04 Ağustos 2025

“Tüketici, kültür endüstrisinin istediği gibi kral değildir, onun öznesi de değil, nesnesidir”

T.W. Adorno, Kültür Endüstrisi,1962

Bernard Stiegler (1952-2020) önemli bir düşünürdü. İstanbul’a geldiğinde konuşması sırasında kendi hayatıyla ilgili olarak bazı cümleler sarf ederken, iki kez banka soyduğunu anlatmıştı; evinin altındaki bankayı hem de. İlkinde yakalanmadığı için ikinci denemeyi de yaptığında bu sefer yakalanmış ve hapse atılmıştı. Büyük bir filozof olarak çıktı hapisten. Derrida ile yakınlığı vardı. IRCAM’ın (2002) başına geçti; sonra Beaubourg’da Kültürel Gelişme Bölümünün seminerlerini yönetti (2006). Ve, hayatını kendisi bitirdi. Bugün onun bazı söyleşilerdeki videoları sosyal medyada dönmekte. Ve çok güncel noktalara çok basit bir anlatımla dikkat çekmiş olduğunu izliyoruz.

İlk olarak tüketim ve arzu üzerine söyledikleri çarpıcı: Arzulanan malların olamayacağını söylüyor, tüketim toplumu kuramcılarının tersine. Mallar tüketilirler, arzulanmazlar. Arzulanan insanlar da yoktur. Tüketim ile alakalı olarak ifade edilmiş olmalarına karşın, insanlar arzulanmaz ancak tüketime açılarak yıkıma uğratılırlar. Bernard Stiegler’e göre, arzulanan insanlara ancak “sevgi duyulur” veya onlarla “aşk yapılır” diyor. Tüketmek, halbuki, bugünün lügatında yer almış vaziyette.

Ve tıpkı iletişim ve bilgi arasındaki farkı görmüş olduğu gibi, Sokrates’ten beri var olan ayrıma değiniyor: Bilgi ile iletişimin ayrılığı üzerinde duruyor. “İletişim bugün iletilen fake-news’lerin dünyasını anlatırken, isterse bazen doğru olsun bilginin........

© T24