Bazen bir fotoğraf konuşur…

Yalnızca taşları, yolları ya da binaları değil; bir şehrin kalp atışını, bir dönemin ruhunu fısıldar.

İşte öyle bir kare çıktı karşıma Devlet Arşivleri’nin sessiz raflarında.

Üzerinde Osmanlıca birkaç kelimeyle şöyle yazıyordu:

“Erzurum’da İstanbulkapı Caddesi’nde tanzim ve tevsi edilen cadde ile yeniden ihdas edilen bahçe.”

Yani, Erzurum’un İstanbulkapı Caddesi’nde düzenlenip genişletilen yol ve yeni açılan bir bahçe…

Basit bir ifade gibi görünüyor ama o cümlede bir çağın değişimi gizli.

Bu belge, Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu’nda YEE.d414 numaralı albümde yer alıyor.

Fotoğrafın sol üst köşesinde kırmızı bir “45” numarası var — ve o sayı, 19. yüzyılın sonlarına doğru Erzurum’un nasıl bir şehir haline geldiğini anlatan bir belgeye dönüşüyor.

II. Abdülhamid döneminde Osmanlı şehirlerinde başlayan........

© Pusula Gazetesi