66 seçim bölgesinden 422 temsilcinin katıldığı 1. Meclis 23 Nisan 1920’de dualarla açıldı. 15 Nisan 1923’de son oturumunu yapan bu 1. Meclis İstiklal savaşını yönetti.

20/1/ 1921 tarihli ve 23 maddeden oluşan TEŞKİLÂTI ESASİYE KANUNU’nu yani Anayasa’yı yürürlüğe koydu.

Bu Anayasa’nın ikinci maddesi, “İcra kudreti ve teşri salâhiyeti milletin yegâne ve hakikî mümessili olan Büyük Millet Meclisinde tecelli ve temerküz eder.” iken 29.10. 1923’de yani Cumhuriyetin ilan edildiği gün Mustafa Kemal’in Cumhuriyeti de içine alan değişiklik teklifinin kabulü ile şöyle olur:

“Türkiye Devletinin dini, Dini İslâmdır. Resmi lisanı Türkçedir.”

Bu 1921 tarihli Anayasanın 7. Maddesi ise İslam Şeriat kanunlarının uygulanması görevini Büyük Millet Meclisine verir. Okuyalım:

“Ahkâmı şer’iyenin tenfizi, umum kavaninin vaz’ı, tadili, feshi ve muahede ve sulh akti ve vatan müdafaası ilânı gibi hukuku esasiye Büyük Millet Meclisine aittir… “

Özetlersek Cumhuriyet ilan edildiğinde Türkiye Devletinin dini, Dini İslâmdır ve Ahkâmı şer’iyenin tenfizi (İslam Şeriat kanunlarının uygulanması) Büyük Millet Meclisinin görevleri arasındadır.

1924 ANAYASASI

Başta Mustafa Kemal olmak bir avuç kadronun seçtiği/seçtirdiği 332 sandalyeli 2. Meclisin kabul ettiği 20/4/1924 tarihli ve 105 maddeden oluşan 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’un yani Anayasası’nın 2. Maddesi, 1921 Anayasası’nın ikinci maddesinde olduğu gibiydi ve şöyleydi:

“Türkiye Devletinin dini, Dini İslâmdır; resmî dili Türkçedir; makarrı Ankara şehridir.”
1928 yapılan ilk değişiklikle “Türkiye Devletinin dini, Dini İslâmdır” kaydı kaldırılır ve 1937 yapılan değişiklikle de şöylece belirlenir:

“Türkiye Devleti, Cumhuriyetçi, milliyetçi, halkçı,........

© Mir'at Haber