Ankara, Meclis’te silah bırakan ve kendini fesheden PKK ile ilgili özel yasal düzenlemelerin yapılmasını, Suriye’nin Geçici Devlet Başkanı Ahmed el-Şara ile SDG lideri Mazlum Abdi arasında Şam’da 10 Mart 2025’te imzalanan sekiz maddelik anlaşmanın hayata geçirilmesine bağlamış durumda.

Yıl sonu anlaşmanın süresi bitiyor. Zaman hayli daraldı. Medyada her gün yeni bir senaryo yazılıyor. Dün güne yeni bir senaryo ile uyandık. Şam 13 maddelik bir öneri paketi hazırlamış.

Bu konuda yaşanan tıkanıklık ya da anlaşmazlık hali, Türkiye’de yeni çözüm sürecinin ilerleme hızını ve takvimini belirliyor. Türkiye’nin yeni çözüm sürecini adeta rehin almış durumda. Bu kabul edilebilir ve sürdürülebilir bir şey değildir.

Ankara’nın, ABD’nin itelemesiyle Suriye rotasını belirlemek ve Suriyeli Kürtlerle ilişkisini dizayn etmek zorunda kalması, dış dünyada “değerli yalnızlığını” kronikleştiriyor, siyaseten etkisizleştiriyor ve iç barışını geliştiremez konuma sürükleniyor. Güvenli ve değerli olan Suriye’de Kürtleriyle iyi komşuluk ilişkileri örmek ve geliştirmektir.

Anlaşmadan sonra, 14 Mart 2025 tarihinde bu köşeden “Şam’da Barış Anlaşması/Protokolü” başlıklı yazımda şöyle değerlendirmiştim: “Ankara, Kürtlerle iyi komşuluk ilişkileri geliştirecek, beka sorunu olarak tanımladığı Kürt siyasal varlığını bir fırsata dönüştürecek adımlara hazırlanmak ve buna alışmak durumunda. Sekiz maddeden oluşan Şam Anlaşması’nın içeriği bunun için yeteri kadar fırsat sunuyor. Merkeziyetçi ya da federatif olmayan bir idari yapıya kapı aralayan, Kürtleri ve diğer farklı kesimleri içeren çoğulcu bir Suriye öngörülüyor.”

Suriye’de süreç böyle ilerlemedi. Sorunlar derinleşmedi belki ama hiçbiri de tam anlamıyla çözülemedi. Karşılıklı iyi niyet ve anlaşmaya bağlılık beyanları dışında, ciddiye alınabilecek bir uygulamadan söz etmek mümkün değil. Tesellimiz, iki taraf arasında ciddi bir silahlı çatışmanın yaşanmamış olması. Ancak Aleviler ve Dürzilerle, Şam yanlısı silahlı milis güçler arasındaki gerilim sürüyor; yer yer çatışmalar........

© marksist.org