“Savaş, hoşunuza gitmediği hâlde, size farz kılındı. Olur ki, bir şey sizin için hayırlı iken, siz onu hoş görmezsiniz. Yine olur ki, bir şey sizin için kötü iken, siz onu seversiniz. Allah bilir, siz bilmezsiniz.” (Bakara: 216)

Seri yazılarımız dâhilinde geldiğimiz nokta itibariyle bu yazımızda silahlı/ fiilî cihadın meşruiyet sebebini ve emredilişinin hikmetini izaha çalışacağız.

I- CİHADIN MEŞRUİYETİNİN SEBEBİ

Cihadın meşruiyeti, “hakkı ve adaleti hâkim kılma, hak ihlallerini önleme, zalimlere karşı mazlumu, zulme karşı hak ve hukuku koruma” zaruretine dayanır. Şirke ve küfre karşı imanı ve tevhidi, zalime karşı mazlumu savunmak, cihadın en büyük meşruiyet sebebidir.

İman ve İslam, tam manasıyla ancak cihadla yaşanır. Müslümanın izzet ve şerefi, ancak cihadla korunur. Cihadsız bir din anlayışı, dünyada da âhirette de zillet, bedbahtlık ve perişanlıktır.

En büyük zulüm, en büyük fitne, Allah’a en büyük isyan; şirk ve küfürdür. Bunlar, insanların dünyada bâtılın ve cehâletin karanlığında kalmalarına, âhirette ise ebedî azap ve felakete düşmelerine sebeptir. Bu yüzden tevhid inancına yönelik küfür ve şirk saldırısı, insanların canlarına ve mallarına yapılan saldırıdan daha vahim ve onlarla mukayese edilemeyecek kadar da büyüktür.

Kur’an’da beyân edildiği üzere “şirk, en büyük zulümdür” (Lokman: 13)

Keza şu ayet-i kerimede şirk, “zulüm” anlamında kullanılmıştır:

“İman edip de imanlarını bir zulümle (şirkle) bulaştırmayanlara gelince, işte onlar var ya, kendileri için (ebedî azab korkusundan) emin olmak vardır ve onlar hidâyete erenlerdir.” (En’âm: 82)

Abdullah b. Mes’ud’un (r.a.) rivayet ettiğine göre bu ayet inince sahabiler çok üzülür ve Hz. Peygamber’e (s.a.v.) şöyle derler:

“Ey Allah’ın Rasûlü, bizden, kendisine zulmetmeyen kim var ki?”

Peygamberimiz (s.a.v.) onlara şu cevabı verir:

“Bu, Allah’a ortak koşmak manasınadır. Lokman’ın, oğluna nasihatte bulunurken, ‘Yavrum, hiçbir şeyi Allah’a ortak koşma. Şüphesiz ki Allah’a ortak koşmak büyük bir zulümdür’ dediğini duymadınız mı?” [1]

Görüldüğü gibi bu hâdise, Kur’ân’ın doğru anlaşılmasında Hz. Peygamber’in (s.a.v.) olmazsa olmaz rolüne işaret etmektedir. O’nun (s.a.v.) tefsir ve izahı olmadan Ashab-ı Kiram’ın bile Kur’ân’ı murad-ı ilahiye mutabık bir şekilde anlaması mümkün değilken; nerede kaldı ki bugün kendilerine “Kur’âncı” diyen ve Allah Rasulü’nün Sünnet ve hadislerine müracaat etmeksizin Kur’ân’ı anladığını iddia edenler buna muvaffak olabilsinler! Bu hiç mümkün müdür? Elbette ki değildir.

İşte, cihadın hedefi, ayet ve hadislerde haber verilen bu “şirk fitnesinden eser kalmayıncaya kadar” mücadele etmektir. (Bakara: 193, Enfâl: 39.)

Buna göre cihad, başta şirk ve küfür olmak üzere, cana, mala, namusa vb. tüm haklara yapılan ve yapılması muhtemel tecavüzleri ortadan kaldırmak için başvurulan, mecburi ve haklı bir mücadele yoludur. Bunun için de mü’minlere farz kılınmıştır.

Cihadın meşru kılınmasının sebebini Ömer Nasuhi Bilmen’in Fıkhıyye Kâmusu’ndan aktaracağız.

Bu eserden ilerleyen satırlarda da alıntı yapmaya devam edeceğimiz için, işin başında şu açıklamayı yapmayı zaruri görüyoruz:

Okuyucularımızdan bazıları belki bu eserde kullanılan dile yabancılık hissedecek ve bu sebeple de metni anlamakta güçlük çekecektir. Esasen bu durum da bizler için bir “yüzleşme”dir. Zira bu eser 1950’li yıllarda neşredilmiştir. Dili de, bizden hemen evvel dedelerimizin kullandığı dildir. Eğer daha dün diyebileceğimiz bir zamanda kullanılan dilimizi anlamıyor isek, bu noktada bunun sebeplerine dair bir nefis muhasebesi, bir durum değerlendirmesi yapmamız zaruridir diyelim ve bahsimize dönelim:

Adı verilen eserde, cihadın meşru kılınmasının sebebi şöyle izah edilir:

“Cihadın sebeb-i meşruiyetine gelince, bu da aleyhlerine cihad ilân edilecek kimselerin ehl-i İslam’a karşı harbî, yani muhârib bir düşman vaziyetinde bulunmalarıdır. Bu, Hanefîyye’ye göredir. İmam Şâfî’ye göre cihadın sebebi, hasmın hakikî bir dinden mahrum bulunmasıdır.” [2]

II- İSLÂM’DA CİHADIN EMREDİLİŞİNİN HİKMETİ

Cihad, küfür ve şirke karşı imanı; zulme, fitneye, baskıya karşı hakkı ve adaleti galip getirmek için başvurulan bir yoldur ve Allahü Teâlâ’nın da emridir. Bu meyanda cihadın hikmet ve faydalarını saymakla........

© İstiklal