İş hukuku, sosyal devlet ilkesinin bir yansıması olarak işçilerin ekonomik ve sosyal haklarını koruma amacı güden bir hukuk alanıdır. Bu bağlamda, işçilerin hak arama sürecinde zamanında ve etkili bir yargısal koruma sağlanması, bireysel menfaatlerin ötesinde sosyal adalet ve hukuki güvenlik açısından da önem taşımaktadır. Ancak uygulamada iş mahkemelerinde görülen davaların uzun yıllar sürmesi, hak arama sürecini işlevsiz hale getirmekte ve etkin hukuki korunma hakkının fiilen uygulanmasını engellemektedir.

Adil Yargılanma Hakkı ve Etkin Hukuki Korunma Hakkı: Kavramsal ve Normatif Temeller ile Aralarındaki İlişki

Adil Yargılanma Hakkı

Adil yargılanma hakkı, bireylerin hak ve yükümlülüklerine ilişkin uyuşmazlıkların bağımsız, tarafsız ve kanunla kurulmuş bir mahkeme tarafından makul süre içinde, adil ve aleni biçimde görülmesini güvence altına alır.

Bu hak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 36. maddesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 6. maddesinde düzenlenmiştir.

Anayasa’nın 36. maddesi, “Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.” hükmüyle, bu hakkın hem yargıya erişimi hem de adil yargılama sürecini kapsadığını açıkça belirtir.

Adil yargılanma hakkı yalnızca mahkemeye erişim hakkını değil; bağımsız ve tarafsız yargı, makul sürede yargılanma, silahların eşitliği, aleyhine delillerin tartışılabilmesi, kararların gerekçeli olması ve duruşmaların aleniyeti gibi güvenceleri de kapsar.

Etkin Hukuki Korunma Hakkı

Etkin hukuki korunma hakkı, bireylerin haklarının ihlali halinde bu ihlalin giderilmesini sağlamak üzere yargı mercilerine başvurma ve bu başvurudan etkili bir sonuç elde etme hakkını ifade eder.

Bu hak, Anayasa’nın 40. maddesinde (“Temel hak ve hürriyetlerin korunması”) güvence altına alınmış olup, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin........

© Hukuki Haber