Güneş ve Ay tutulmalarının toplumlarda ve farklı kültürlerde değişik tepkilere neden olduğu bilinmektedir. Ben çocukken Güneş ve Ay tutulmaları esnasında köyde halkın köy meydanına toplandığını, sopalarla tenekelere vurarak gürültü çıkardıklarını ve dua ettiklerini hatırlıyorum.

Elâzığ’da 11 Ağustos 1999 tarihinde tam Güneş tutulması olmuştu. Güneş tutulmasının en güzel izleneceği yerlerden biri Harput idi. Binlerce kişi Elazığ’a gelmişti. Tutulmayı izlemek için yurt dışından gelen bilim insanları vardı. Tam güneş tutulması, Elazığ’ı gündeme getirmişti. 17 Ağustos 1999 günü ise maalesef Marmara bölgesinde (Gölcük) deprem meydana gelmiş ve 17480 kişinin ölmesine neden olmuştu. Bir kısım halk, bu büyük depremin Güneş tutulması nedeniyle meydana geldiğine inanıyordu.

Güneş ve ay tutulmaları sonrasında bazı doğal afetlerin, özellikle de depremlerin meydana geldiği konusunda bazı görüşler bulunmaktadır. TÜBİTAK, 1900 ile 2005 yılları arasında meydana gelen 239 güneş tutulması ile bu tutulmalardan 10 gün öncesi ve 10 gün sonrasındaki 6 veya üzeri şiddetteki depremleri incelemiş, 10 gün öncesi dönemde en az 1 deprem olanların %40, 10 gün sonrasına kadar en az 1 deprem olanlar %45 ve hiç deprem olmayanlar ise %15 oranlarında olduğunu belirlemiş. Bu istatiksel verilere bakıldığında, Güneş tutulması ile deprem arasında bir ilişki varmış diye düşünülebilir.

Bu ilişkiyi incelemek için TÜBİTAK, 239 Güneş tutulmasına denk sayıda rastgele tarihlerin seçilmesi ve bu rastgele seçilen tarihlerin 10 gün öncesi ve 10 gün sonrası arasında vuku bulan depremlere bakmıştır. Dolayısıyla inceleme günlerinin rastgele seçilmesi, güneş tutulmalarıyla depremlerin ilişkili olduğunu göstermemektedir.

5 Nisan 2024 günü New York’ta (Tewksbury’den 1 mil mesafede) 4.8 şiddetinde bir deprem meydana geldi ve paniğe neden oldu. 8 Nisan 2024 tarihinde de Güneş tutulması oldu. Televizyonlar Doğudan başlayarak Amerika’nın batısına kadarki güneş tutulması olayını canlı olarak yayımladılar. Halk gözlüklerle Güneş tutulmasını seyrettiler. Bazı televizyon kanalları (Fox) web sayfası üzerinden halkın çekmiş oldukları video ve resimleri kendilerine göndermelerini talep etti.

Bazı bilim insanları ise Güneş tutulması esnasında hayvanların ve bitkilerin tutulma anındaki davranışlarını analiz edeceklerini birkaç gün önce söylemişlerdi. Bu bilim insanları hayvan ve bitkilerin Güneş tutulma anındaki reaksiyonlarını takip edecek ve bilimsel araştırmalar yapacaklar.

San Antonio'daki Texas Üniversitesi'nden fizik ve astronomi profesörü Angela Speck, ışık azalmaya başladıkça bitkiler ve hayvanların tam tutulmaya doğru tepki vermeye başlayacağını, 3 Nisan tarihinde ABC televizyonunda söyledi.

"Yaklaşık %75 - %80 oranlarına tutulmaya ulaşıldığında, hayvanların tepki vermeye başlayacağını, yaklaşık 20 dakika sonra kuşların sürü halinde hareketleneceklerini, inek ve tavuk gibi çiftlik hayvanları ise artık gece olduğunu düşündükleri için ahırlarına geri döneceklerini”, söylemişti.

Önceki araştırmalar, arıların tam tutulma olduğunda vızıldamayı bıraktığını ve kovanlarına geri döndüğünü göstermiş. Annals of the Entomological Society of America'da 2017'deki tutulmanın ardından yayınlanan bir makaleye göre, güneş ışığı yeniden ortaya çıktığında arıların yönünü şaşırdıklarını belirlemişler.

Güney Illinois Üniversitesi Ormancılık ve Bahçıvanlık Okulu'nda yardımcı doçent olan Brent Pease, ABC News'e şunları söyledi: "Yaban hayatı topluluklarında neler olabileceğine dair yüzlerce yıllık bilgiye sahibiz. Fakat burada heyecan verici olan şey, tüm bu yüzlerce yıllık bilginin sadece niteliksel olmasıdır. Şimdi, her şeyin tam olarak nasıl değiştiğini ve bu değişimlerin nasıl gerçekleştiğini tam olarak niceliksel olarak değerlendirebilecek koruma teknolojisine ve bilgi işlem gücüne sahip olduğumuz bir noktadayız.”

Sonuç olarak, bilim insanları Güneş ve Ay tutulmalarının Dünyamız üzerindeki etkilerini incelemeye devam edeceklerdir. Gene depremlerde yaşandığı gibi farklı söylemler ortaya çıkacaktır. Ama kanımca bir kısım halk bu tutulmalar nedeniyle Dünyamızda depremlerin meydana geldiğini söylemeye, tedirgin olmaya, teneke çalmaya ve dua etmeye devam edecektir.

10 Nisan 2024 tarihinde hayırlısıyla Ramazan Bayramı’nı idrak edeceğiz. Bu vesile ile Müslüman Aleminin Ramazan Bayramı’nı tebrik ediyor, sağlık ve mutlu daha nice bayramlar geçirmelerini diliyorum.

QOSHE - AMERİKA’DA GÜNEŞ TUTULMASI - Prof. Dr. Asaf Varol
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

AMERİKA’DA GÜNEŞ TUTULMASI

9 2
09.04.2024

Güneş ve Ay tutulmalarının toplumlarda ve farklı kültürlerde değişik tepkilere neden olduğu bilinmektedir. Ben çocukken Güneş ve Ay tutulmaları esnasında köyde halkın köy meydanına toplandığını, sopalarla tenekelere vurarak gürültü çıkardıklarını ve dua ettiklerini hatırlıyorum.

Elâzığ’da 11 Ağustos 1999 tarihinde tam Güneş tutulması olmuştu. Güneş tutulmasının en güzel izleneceği yerlerden biri Harput idi. Binlerce kişi Elazığ’a gelmişti. Tutulmayı izlemek için yurt dışından gelen bilim insanları vardı. Tam güneş tutulması, Elazığ’ı gündeme getirmişti. 17 Ağustos 1999 günü ise maalesef Marmara bölgesinde (Gölcük) deprem meydana gelmiş ve 17480 kişinin ölmesine neden olmuştu. Bir kısım halk, bu büyük depremin Güneş tutulması nedeniyle meydana geldiğine inanıyordu.

Güneş ve ay tutulmaları sonrasında bazı doğal afetlerin, özellikle de depremlerin meydana geldiği konusunda bazı görüşler bulunmaktadır. TÜBİTAK, 1900 ile 2005 yılları arasında meydana gelen 239 güneş tutulması ile bu tutulmalardan 10 gün öncesi ve 10 gün sonrasındaki 6 veya üzeri şiddetteki depremleri incelemiş, 10 gün öncesi dönemde en az 1 deprem olanların @, 10 gün sonrasına kadar en az 1 deprem olanlar E ve hiç deprem olmayanlar ise  oranlarında olduğunu belirlemiş. Bu istatiksel verilere bakıldığında, Güneş tutulması ile deprem arasında bir ilişki varmış diye düşünülebilir.

Bu ilişkiyi incelemek için TÜBİTAK, 239 Güneş tutulmasına denk sayıda rastgele........

© Günışığı Gazetesi


Get it on Google Play