Nevruz Bayramı veya kısaca dünya genelinde çeşitli kültürler tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl veya doğanın uyanışı ve bahar bayramıdır. Nevruz gününden 4 hafta öncesinden itibaren "çarşamba" adı verilen özel günler olur ve bunlar her salı gününde yer alır.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2010 yılında alınan karar ile birlikte 21 Mart günü, Uluslararası Nevruz Günü ilan edilmiştir.
Yazılı kaynaklara göre ilk defa 2. yüzyılda Pers kültüründe adı geçen Nevruz, İran ve Bahai takvimlerinde yılın başlangıcını temsil eder. Günümüzde İran'da, İslami kökenleri olmasa da önemli bir festival olarak kutlanır. Dünya toplumlarının bazıları bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, birçoğu ilkbaharın başlangıcını simgelediği bu bayramı 22-23 Mart tarihinde kutlar. Aynı zamanda, Zerdüştlük ve Bahailik inancında da kutsal bir gün olarak kabul edilir ve tatil olarak kutlanır. Kürt kültüründe, Nevruz bayramının Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya'daki Türk topluluklarında da Ergenekon'dan çıkışı ve baharın gelişini temsil eder.
Abu Dabi'de 28 Eylül-2 Ekim 2009 tarihleri arasında hükûmetler arası bir toplantı düzenleyen Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, Nevruz'u Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi'ne dahil etti. 2010 yılından itibaren Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 21 Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak resmen kabul etmektedir.
Kelimenin kökeni eski Farsçadır. "Yeni gün/gün ışığı" anlamına gelir ve günümüz Farsçasında hâlâ aynı anlamı taşır.
Eskiden Türkler arasında "yengi kün" şeklinde Nevruzun karşılığı olarak "yeni gün" terimi kullanılıyordu. "Yengi" ve "kün" kelimelerinin ayrı ayrı Uygur ve Kuman topluluklarında "eski zamanlarda" kullanıldığı belirlenmiştir. "Yeni gün" anlamında kullanılan Nevruz, On İki Hayvanlı Türk takvimine göre yılın başlangıç tarihini temsil eder.
Nevruz geleneği, tarihin en son Buzul Çağı'nın bitmesinden hemen önceki döneme, yani yaklaşık 15.000 yıl öncesine kadar uzanır.
Türklerin Ergenekon Destanı'nda demirden dağları eriterek çıkışlarını, baharın gelişini ve doğanın uyanışını sembolize eden Nevruz, Doğu Türkistan'dan Balkanlara kadar tüm Türk kavimleri ve toplulukları tarafından, MÖ 8. yüzyıldan günümüze kadar her yıl 21 Mart'ta kutlanmaktadır.
Türkiye'de geleneksel bir kutlama olan Nevruz, Türk Cumhuriyetleri'nde resmî bir bayram olarak kabul edilirken, 1995 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti tarafından resmî bir bayram olarak kutlanmaya başlamıştır. Ayrıca, 21 Mart gününü içeren hafta, "Türk Dünyası ve Toplulukları Haftası" olarak da kutlanmaktadır.
Türk Takvimi'nde bir gün 12 bölüme ayrılır ve her bir bölüme Çağ adı verilirdi. Bir çağ iki saat sürer, dolayısıyla bir gün toplamda 24 saatlik bir zaman dilimini ifade eder. Her bir çağ ise sekiz Keh'ten oluşur. Yılbaşı olarak kabul edilen 21 Mart, gece ve gündüzün eşit olduğu zaman dilimi olarak yaşanır ve bu gün Nevruz günü olarak kutlanır. Bu anı ve yeni yılın başlangıcını ifade etmek için "Yılgayak" terimi kullanılır.
On İki Hayvanlı Takvim ve Melikşah'ın Celali Takvimi'nde yılbaşı olarak belirlenen 21 Mart, Divanü Lügati't-Türk'te de ilkbaharın gelişinin bir ifadesi olarak geçer. Türk edebiyatı ve müziğinde de Nevruz'un çeşitli varyasyonlarına rastlanır; Nevruz-ı Asl, Nevruz-ı Arap, Nevruz-ı Bayati, Nevruz-ı Hicaz, Nevruz-ı Acem ve Nevruz-ı Seba gibi. Tarihte pek çok devlet tarafından bayram ve gelenek olarak kutlanmıştır, bunlar arasında Anadolu beylikleri, Eski Mısır, İran, Safavi, Sasani, Moğollar, Selçuklu ve Osmanlı gibi önemli devletler yer alır.
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde milli bir bayram olarak kutlanan Nevruz, Nevruziye adı verilen şiirler ve şenliklerle ziyafetler düzenlenerek kutlanırdı. Özel olarak hazırlanan Nevruziye macunu, Osmanlı döneminden kalan bir kültür öğesi olarak günümüzde hala Manisa'da 21 Mart'ta Mesir macunu şenlikleriyle yaşatılmaktadır. Ayrıca, Alevi ve Bektaşi inancına sahip topluluklar arasında, bazı yörelerde eski takvime atıfla "Mart Dokuzu" olarak adlandırılan Nevruz gününde özel ayinler düzenlenirken, Zerdüştler ve Yezidiler gibi topluluklar da 21 Mart'ı bir bayram olarak kabul etmişlerdir. Bu kutlamalarda yemekler dağıtılır, oyunlar oynanır ve baharın gelişi coşkuyla kutlanır.
Yeni Gün Bayramı-Nevruz
10
0
22.03.2024
Nevruz Bayramı veya kısaca dünya genelinde çeşitli kültürler tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl veya doğanın uyanışı ve bahar bayramıdır. Nevruz gününden 4 hafta öncesinden itibaren "çarşamba" adı verilen özel günler olur ve bunlar her salı gününde yer alır.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2010 yılında alınan karar ile birlikte 21 Mart günü, Uluslararası Nevruz Günü ilan edilmiştir.
Yazılı kaynaklara göre ilk defa 2. yüzyılda Pers kültüründe adı geçen Nevruz, İran ve Bahai takvimlerinde yılın başlangıcını temsil eder. Günümüzde İran'da, İslami kökenleri olmasa da önemli bir festival olarak kutlanır. Dünya toplumlarının bazıları bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, birçoğu ilkbaharın başlangıcını simgelediği bu bayramı 22-23 Mart tarihinde kutlar. Aynı zamanda, Zerdüştlük ve Bahailik inancında da kutsal bir gün olarak kabul edilir ve tatil olarak kutlanır. Kürt kültüründe, Nevruz bayramının Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya'daki Türk topluluklarında da Ergenekon'dan çıkışı ve baharın gelişini temsil eder.
Abu Dabi'de 28 Eylül-2 Ekim 2009 tarihleri arasında hükûmetler arası bir toplantı düzenleyen Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, Nevruz'u Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi'ne dahil etti. 2010 yılından itibaren Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 21 Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak resmen kabul etmektedir.
Kelimenin........
© Günboyu
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Tarik Cyril Amar
Rami G Khouri
Dr Ramzy Baroud
Mort Laitner
Bradley Blankenship
