Söz söyleme ve inandırıcı konuşma, tarih boyunca kitleleri etkilemede son derece etkili olmuş bir sanattır. Etkileyici konuşabilmek için birtakım konuşma kurallarını bilmek elzemdir. Retorik veya belagat da denilen güzel ve etkili konuşma, aynı zamanda inandırıcı olma iyi bir hatibin sahip olması gereken özelliklerin başında gelmektedir. Güzel konuşabilmek için fesahat sahibi olmak gerekir.
Peki, konuşma sanatının başlıca kuralları nelerdir? Etkili konuşabilmek için nelere dikkat etmeliyiz? Bu sorulara çok geniş kapsamlı yanıtlar verilebilir muhakkak. Bunlardan birkaçını sıralayalım:
Dinleyicilerin seviye, ilgi ve beğenilerine uygun konular seçmeliyiz konuşma yaparken. Konuşma yapacağımız konu hakkında kesinlikle bilgi sahibi olmalıyız. Bildiğimiz ve içeriğine hâkim olduğumuz bir konuda çok daha rahat konuşma yapabiliriz, sunumumuzu daha başarılı şekilde icra edebiliriz.
“Ne söylediğini, kime söylediğini ve ne zaman söylediğini unutma.” (Hz. Ebubekir)
Sözün makbul olanı kısa ve öz olanıdır. Hangi konuda olursa olsun her daim veciz bir şekilde konuşmaya özen göstermeliyiz.
“Konuşma sanatını bilen insan, düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini düşünür de söyler.” (Aristo)
Konuşmamızın belli bir amacı olmalıdır. Dağınık ve savruk bir konuşma etkili olmaktan çok uzaktır. Konuşmaya hâkim olmalıyız, konuşmayı çetrefil hale getirmekten uzak durmalıyız.
“Az konuşmak iyidir ancak derli toplu olmak şartıyla” (Ahmet Hamdi Tanpınar)
Başkalarını dinlemek önemli bir erdemdir. İyi bir dinleme sayesinde hem bilgi birikimimiz artar hem de konuşma kültüründen azami ölçüde istifade ederiz.
“Güzel konuşmak için tek yol vardır: Dinlemeyi öğrenmek.” (Christoper Morley)
Konuşmamızı içten, etkileyici ve inandırıcı bir şekilde yapmaya özen göstermeliyiz. Söylediklerimize herkesten önce kendimiz inanmalıyız ki sözün kıymetiharbiyesi artsın.
“En sevdiğim söz, doğru sözdür.” ( Hz. Muhammed)
Muhatabına saygı ve dinleyenlere önem verme, iyi bir konuşmanın olmazsa olamazıdır.
“Güzel konuşmanın bütün kuvveti, bütün gayesi dinleyenlerin ruhunu ya sakinleştirme ya da harekete geçirmektir” (Çiçero)
Sözlerimizi tartarak söylemeliyiz. Sözcüklerimizi imbikten geçirerek kullanmalıyız.
“Önce düşünmeden dilin konuşmaya başlamasın.” (Chilion)
Konuşma sırasında konuşma disiplininden asla uzaklaşmamalıyız. Laubalilik iyi bir konuşmanın can düşmanıdır. Mizah ve espri sınırlarını çok iyi ayarlamalıyız.
“İstediğini söyleyen istemediğini işitir.” (Senecea)
Sert ve kırıcı konuşmaktan uzak durmalıyız. Rijit bir tavır takınmanın dinleyicilerde aksi tesir yapacağını aklımızdan çıkarmayalım.
“Tamamıyla doğru da olsa sert söz insanı yaralar.” (Sophokles)
Kendimizden sık sık söz etmeyelim, gösterişten uzak duralım!
“Ya sus ya da susmaktan daha değerli bir şey söyle.” (Pisagor)
Kendimizi zorla dinletmek veya tartışmacı olmaktan sakınalım.
“ Bir insana söz anlatmak için yakasına yapışmanız yersizdir. Sizi dinlemek istemiyorsa dilinizi tutun daha iyi.” (Cehesterfield)
Boş ve anlamsız konuşmayalım, tumturaklı sözlerin konuşmamıza bir faydası yoktur.
“Kuru kaşık ağza, kuru söz kulağa yakışmaz.” (Kaşgarlı Mahmut)
Kimsenin arkasından konuşmayalım.
“Dedikodu yapanları evine yaklaştırma, görüp öğrendiklerini bütün halka yayarlar.” (Yusuf Has Hacip)
Kendini beğenmiş, kibir ve enaniyet kokan tavırlar konuşmamızın bir parçası olmasın.
Kibir bir zehirdir, kafana yerleşirse kim seni kırarsa onu devamlı düşman bilirsin. Biri düşüncene aykırı konuşsa ona kinlenirsin. (Mevlana)
Öfkemizi kontrol etmeyi bilmeliyiz. Saman alevi gibi parlamaktan uzak durmalıyız.
“Öfkeli bir adamı susturmak istiyorsanız önce siz susunuz.” (Voltaire)
Kararlı olmalı, lafı ağzımızda gevelememeliyiz. Duraksamadan ne söylemek istiyorsak açık bir şekilde söylemeliyiz.
“Bir hedefe karar vermek, çoğu vakit hedefin kendisidir.” (Samuel Smiles)
Yazımıza sözün kıymetini anlatan Kutadgu Bilig’den bir söz ile nihayet verelim:
“İnsanın süsü yüzdür, yüzün süsü göz; aklın süsü dildir, dilin süsü söz.”
Söz Söyleme Sanatı
7
0
02.04.2024
Söz söyleme ve inandırıcı konuşma, tarih boyunca kitleleri etkilemede son derece etkili olmuş bir sanattır. Etkileyici konuşabilmek için birtakım konuşma kurallarını bilmek elzemdir. Retorik veya belagat da denilen güzel ve etkili konuşma, aynı zamanda inandırıcı olma iyi bir hatibin sahip olması gereken özelliklerin başında gelmektedir. Güzel konuşabilmek için fesahat sahibi olmak gerekir.
Peki, konuşma sanatının başlıca kuralları nelerdir? Etkili konuşabilmek için nelere dikkat etmeliyiz? Bu sorulara çok geniş kapsamlı yanıtlar verilebilir muhakkak. Bunlardan birkaçını sıralayalım:
Dinleyicilerin seviye, ilgi ve beğenilerine uygun konular seçmeliyiz konuşma yaparken. Konuşma yapacağımız konu hakkında kesinlikle bilgi sahibi olmalıyız. Bildiğimiz ve içeriğine hâkim olduğumuz bir konuda çok daha rahat konuşma yapabiliriz, sunumumuzu daha başarılı şekilde icra edebiliriz.
“Ne söylediğini, kime söylediğini ve ne zaman söylediğini unutma.” (Hz. Ebubekir)
Sözün makbul olanı kısa ve öz olanıdır. Hangi konuda olursa olsun her daim veciz bir şekilde konuşmaya özen göstermeliyiz.
“Konuşma sanatını bilen insan, düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini düşünür de söyler.” (Aristo)
Konuşmamızın belli bir amacı olmalıdır. Dağınık ve savruk bir konuşma etkili olmaktan çok uzaktır. Konuşmaya hâkim olmalıyız, konuşmayı çetrefil hale........
© Fırat Gazetesi
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
