Yakınlarda gündeme düşen ve “yeni-doğan bebek çetesi” ismi verilen sağlık sorunu bir kere daha gösterdi ki, doğumdan başlayan bir koruyucu sağlık sistemi yerine, hasta üretmeyi hedefleyen piyasacı bir sağlık sistemi içinde yaşıyoruz. Üstelik bu sistem sadece Türkiye ölçeğinde değil, uluslararası piyasa bağları nedeniyle küresel düzeyde hâkim.

Bizler de sadece insan değil, diğer canlı türlerini, doğayı, kısacası tüm canlı sistemi metalaştıran, denetim altına alan küresel bu sistem içinde, bu sistemin süregitmesine yönelik müdahalelere karşı, yaşam savunuculuğu yapıyoruz.

Yaşam savunuculuğunu biraz daha açalım. Halihazırda canlı sistemin varoluşuna karşı gelen sorunları bertaraf etmeye, ağırlıklı olarak da, sorun ortaya çıkınca reaktif tepkiye dayalı bir savunuculuk söz konusu. Ancak sorunlara önceden gören bir yerden proaktif bir koruma anlayışı da mevcut.

Peki, şimdi salt yaşamı savunmanın ötesine geçelim! Eşit, adil, özgür bir yaşamı kurucu bir irade arzusunu ortaya koyalım. Bundan öte, başka bir yaşam mümkün diyelim. Başka bir yaşamda, başka bir sağlık sistemini tahayyül edelim. Örneğin, İngiliz Yoksul Yasalarıyla sağlık hizmetlerinin, varlıklı kişilerin bağışları ile desteklenen ve yoksul halkın kontrol edilmesi amacını da taşıyan bir toplumsal denetim aracı olarak ortaya çıkan, bu yolla mekânsallaşan ve hastalık icat eden bir sağlık sistemini kökten reddedelim. Sağlıkla ilgili her türlü tezahürün nerede, nasıl, kimler tarafından üretildiğini ve bundan kimlerin, nasıl faydalandığını mesele edelim. Elimizdeki mekânları bu şekilde sorgulayalım. Ve toplumsal denetim ve gözetim aracı olmayan bir sağlık ortamı nasıl olabilir diye soralım.

“Başka bir sağlık sistemi mümkün” diyenler olduğu gibi böyle çalışmalar da süregidiyor. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’nın (SES) üretimleri gibi (1). Ya da bu söylemi hangi yöntemlerle başka bir üretim sahasına dönüştürebiliriz diyen, benim de parçası olduğum Başka Bir Atölye’nin “Başka Bir Sağlık Sistemi Yolunda Sağlık Sistemi Üzerine Transdisipliner Çalışma”sı gibi (2).

Bu yaklaşımla yazının başlığına dönelim. Canlı sistemin sürmesinden, insan eliyle üretilmiş olan sağlık sistemine........

© Evrensel