Geçen hafta kent hakkı bağlamında ulaşımı ele alırken, bir örnek olarak Adalar’daki ulaşım tartışmalarına değinmiştim (1). Yazının yayımlandığı günden itibaren Adalar’ın ulaşım sorunu daha da görünür bir çatışma mevzusu oldu.

Şundan dolayı; Adalarda yaşayan halkın, büyüklüğü nedeniyle “azmanbüs” olarak isimlendirdikleri ve 4 bin üzerinde imza ile itiraz ettikleri araçlar Büyükada’da faaliyete geçti. Buna karşı eylem yapan halka çevik kuvvet saldırdı ve göz altılar oldu.

Bu yazıda kent hakkı ve ulaşım ilişkisini son olaylar bağlamında Adalar üzerinden biraz daha açmak istiyorum.

Kapitalist kentleşme politikası, Adalar gibi doğal değerleri güçlü bir yerleşimi öncelikle turistik bir değer olarak ele alıyor. Diğer bir deyişle Adalara, kullanım değerini iyileştirecek bir yaklaşımdan ziyade, dönüşüm değerine yönelik müdahalelerle yaklaşıyor. Bunu Adaların koruma-kullanma dengesini kurmayan mevcut planlama sürecinden açıkça okumak mümkün.

Asu Aksoy ve Burçin Altınsay’ın Açık Radyo için hazırladığı “Kültürel Miras ve Koruma: Kimin İçin, Ne İçin” isimli programda, 17 Haziran 2024 günü ele alınan konu, askıya çıkan İstanbul Adalar Koruma Amaçlı Revize Planlar’dı (2).

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yaklaşık bir sene önce askıya çıkarılan Adalar koruma amaçlı planlarına itirazlar edilmiş, yürütmeyi durdurma talepli davalar açılmıştı. Şimdi 6 Haziran 2024’te planlar Bakanlık tarafından yeniden askıya çıkarıldı ve yine bir aylık itiraz süresi var. Aksoy ve Altınsay’dan alıntılarla sürecin arka planını yorumlayalım;

“Adalar ilçesinin önemli kısmını orman alanları kaplıyor; Adaların tümü kentsel sit, doğal sit ve arkeolojik sit alanları olarak ilan edilmiş durumda. Bu alanlar yer yer birbiriyle çakışmakta. Adalar kentsel, kültürel ve doğal mirası bakımından büyük titizlikle korunması gereken bir yer. Adalar aynı zamanda 2021 yılında Cumhurbaşkanlığı kararı ile ilan edilen Marmara Denizi ve Adalar Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde yer alıyor. Adaların ÖÇKB........

© Evrensel