menu_open
Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Dünya Bankasının ideolojik yapısı ve kredilerin siyasal işlevi

43 1
14.04.2024

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Dünya Bankası ile önümüzdeki 5 yıllık döneme ilişkin mali iş birliği programı oluşturulduğunu duyurdu. Banka, ilk 3 yıl içinde Türkiye’ye 18 milyar dolarlık finansman sağlayacak. Böylece orta vadeli programın (OVP) açıklanmasının ardından Türkiye'ye aktarılan kaynak tutarı, devam eden 17 milyar dolarlık programa 18 milyar dolar daha ilave edilerek, 35 milyar dolara yükseltildi. Şimşek’in açıklamalarından sonra gözler doğal olarak Dünya Bankasına ve AKP’nin uluslararası finans kurumlarıyla sürdürdüğü kayıkçı kavgasına çevrildi.

Paylaşılan bilgilere göre, krediler 12. kalkınma planına uyumlu şekilde, sürdürülebilir verimlilik artışı, afetlere karşı dirençlilik, enerji, yeşil dönüşüm, iklim değişikliğiyle mücadele, ihracatın desteklenmesi, reel sektör, altyapı, lojistik, sanayi, tarım, eğitim, sağlık gibi kapsayıcı hizmet projelerinde kullanılacak. Dünya Bankası kuruluşları olan Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) tarafından 6 milyar dolar, Uluslararası Finans Kurumu (IFC) tarafından 9 milyar dolar, Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı (MIGA) tarafından 3 milyar dolar tahsis edilecek. Bakan Şimşek, MIGA’nın kısa vadeli garantilerle sunacağı 3 milyar dolarlık kredilerin üçte ikisinin yani neredeyse tamamının özel sektörü güçlendirmek için kullanılacağını ifade etti.

Konuyla ilgili bir yazı kaleme alan Mahfi Eğilmez, Dünya Bankası (DB) ile Uluslararası Para Fonu (IMF) arasındaki farkları sıralarken bankanın yapısına şu şekilde işaret etti:

“DB, kamu kesiminin yatırım projelerine veya kamu kesiminin sektörel yeniden yapılanma programlarına kredi verir.”

“Program kredilerine örnek olarak da sağlık sektörü iyileştirme programı kredisi, mali sektör yeniden yapılandırma programı kredisi gibi örnekler verilebilir.”

“DB, yalnızca kamu kesimi kurumlarına kredi verir. Dünya Bankası şemsiyesi altında yer alan IFC (Uluslararası Finans Kuruluşu) ise özel kesim kuruluşlarına kredi verir.”[1]

Bankayı IMF’ye nazaran görece olumlu bir pozisyona yerleştiren yazıda, ana akım iktisadın hareket prensibi olan ekonomi ve siyaset ayrımından kaynaklanan hakim eğilim nedeniyle, bankanın asli özelliği “proje” bazlı tanımlanıyor. Oysa gerçekte IMF ile DB arasındaki fark, kredilerin nereye verildiğinden veya geri ödeme tiplerine dair teknik prosedürlerden ibaret değildir.

Bankanın tarihsel sicili incelendiğinde (IMF, Uluslararası Ödemeler Bankası, OECD, G7, G20,........

© Evrensel


Get it on Google Play