menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Zeka eşitsizliği

17 1
02.02.2024

Eminim benzer duygular içindesiniz, elle tutamadığınız koklayamadığınız, göremediğiniz damarlarınızdan aktığını hissettiğiniz bir yapay zeka (YZ) salgınıyla boğuşuyoruz. Endişelisiniz, biliyorum. Kim değil ki... Önüm arkam YZ haber ve bilgileri... Aman pes etmeyin. Trene bindiyseniz, inmeyin. Bilin ki, bir daha binemeyebilirsiniz. Hala binmediyseniz hangisi olursa olsun bir an önce atlayın, ne öğrenseniz kardır.

Yakında bugüne kadar okuduğumuz gelir eşitsizliğini değil zeka eşitsizliğinin konuşulduğunu görecek ve iliklerinize kadar hissedeceksiniz.

Dünyanın pek çok sözde rekabetçi bireyi ve ülkesi bu özelliklerini kaybediyor ve ilginçtir konuya uyananlar anlamadığınız şekilde oyuna giriyor. Bu oyunu bozacak tek şey farkındalık ve fırsatı yakalamak için bir an önce önüne geçmek üzere atılan “milli” adımlar. Yani bizim modası geçmiş milli ve yerli bir otomobil ya da geçerliliği sorgulanan uzay seyahatinden önce nüfusumuzun büyüklüğü de düşünülecek olursa, yaş ve eğitim gibi kriterler başta olmak üzere acilen “zekâ” seferberliğine başlamamız gerekiyor. Fikir önderlerinin uyarıları güncel gelişmelerden başlıklar derlemeye çalıştım.

Uluslararası Para Fonu’nun Başkanı Kristalina Georgieva, durumu 3 kritik riskle özetliyor; “Birincisi, pek çok alanda hazırlıklı değiliz. Henüz işgücü piyasaları üzerinde nasıl bir etki yaratacağını bile anlamış değiliz. Hazırlanmak için ne yapmamız gerektiğini de bilemiyoruz. İkincisi, eşitsizlik. Bazı işler daha üretken hale gelecek ve hatta sermaye bu sayede daha yüksek getiri elde edecek, ancak birçok iş de buharlaşacak ya da o kadar düşük ücretli işler olacak ki, insanların hayatlarını daha da zorlaştıracak. Üçüncü risk ise bilgi. Bilgi üzerindeki etki, dezenformasyon, kontrolsüz YZ sorunu çok daha kötü hale getirebilir.”

Georgieva’nın numaralandırmadığı en büyük risk kendi ifadesiyle şu; “İnsanların bu yeni dünyaya uyum sağlamasına yardımcı olacak politikalarımız yoksa, sosyal koruma, özellikle de sosyal güvenlik rolleri ve yeniden eğitim programlarımız yoksa, dünyada zaten yüksek olan eşitsizlik daha da artacak.”

Öneri ne? Özet yaparak okumanızı kolaylaştırayım; “…üretkenliği arttırmak. Geçen yıl %2. Bu yıl %3. Sonraki yıl da %3. Bu yeterli değil. Yeni bir sanayi devrimi olabilecek YZ sürecinin faydalarını yakalayabilir durumu üretkenlik artışına dönüştürebilir doğru ve etkin dağılımını sağlarsak daha zengin, daha müreffeh bir dünya olabilir.”

Bu ne perhiz bu ne turşu diyebilirsiniz. YZ’yı durdurmak mümkün değil, dünya da büyümeden dönmeyecek, dengesiz gelir dağılımı yüzünden barbarca birbirimizi öldürmeye devam edeceğiz. Kaçınılmaza nasıl gideceğimizi bilmek gerek.

Perhiz şöyle…

IMF, “YZ Hazırlık Endeksi” yapmış. 125 ülkeyi dört kriterde düzeylerine göre sıralamış;

1. Dijital altyapı;

2. Beşeri sermaye ve işgücü piyasaları;

3. İnovasyon ve iş fırsatlarına dönüşümü;

4. Düzenleme ve etik.

Rapora göre; en üsttekiler çok iyi hazırlanmış. En alttaki düşük gelirli ülkeler dramatik bir şekilde kötü durumda. Hazır olmayanlarda işlerin yaklaşık &'sının etkilenmesini........

© Ekonomim


Get it on Google Play