Kişi başı GSYH son beş yılda yüzde 106 artışla 18 bin dolar sınırına yaklaşırken, ortalama emekli aylığının dolar cinsinden karşılığındaki artış yüzde 48,3’te kaldı. 2020-2025 döneminde aylıklarda dolar bazı artış SSK’lılarda yüzde 48,4, BAĞ- KUR’da yüzde 45,8, memur emekli-lerinde yüzde 50,7, asgari ücrette yüzde 68,7.

Türkiye, kendi ekono­mik dinamikleri ya­nında baskılanan ku­run da etkisiyle dolar cinsin­den milli gelirde ve buna ek olarak nüfus artış hızının iyi­ce düşmesinin de katkısıyla kişi başına düşen ortalama ge­lirde son yıllarda hızla bir iv­me yakalarken, bunun emek­lilere ve çalışanlara yeterince yansımadığı belirlendi.

Resmi verilere göre Türki­ye’de 2020 yılında 8.600 do­lara düşmüş olan kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (GS­YH), izleyen yıl bin dolar­dan fazla artarak 9.601 dola­ra, pandemi yılı 2022’de 1.058 dolarlık artışla 10.659 dola­ra yükseldi. İzleyen yıllar­da bu artış ivme kazandı, kişi başı gelir 2023’te 2.585 dolar birden artarak 13.244 dolar, 2024’te de 2.081 dolarlık ar­tışla 15.325 dolar oldu. 2026- 2028 dönemine ait Orta Vade­li Program’da (OVP) kişi başı milli gelirde 2025’in 17.748 do­larla kapanacağı tahmin edil­di, bu da geçen yıla göre 2.423 dolarlık bir artış demek. 2025 hedefi baz alındığında 2020- 2025 döneminde kişi başı ge­lirde toplam artış 9.148 dola­ra ve oransal bazda da yüzde 106,4’e karşılık geliyor.

GSYH; bir takvim yılında ül­kede yaratılan toplam katma değerin parasal tutarını ifade ediyor, bunun nüfusa bölün­mesi ile de kişi başına milli ge­lir hesaplanıyor. Ancak kişi başı gelir ülke ortalaması he­saplanırken, gelir dağılımının yapısına göre kişi ve kesimle­rin gelir düzeyi oldukça farklı­lıklar gösterebiliyor. Uluslara­rası kıyaslamalarda ve gerçek alım gücünün ölçülmesinde bu verilerin dolar cinsinden karşılığı esas alınıyor. Ekono­mik analiz ve değerlendirme­lerde ülke ortalamasını göste­ren veri kullanılıyor.

Özellikle kurların adeta ya­tay seyrettiği son iki yıla dam­gasını vuran baskılama poli­tikasına rağmen emekli ay­lıklarının dolar cinsinden karşılığında aynı dönemdeki artış ise kişi başına milli ge­lirdekinin yarısına dahi ulaş­mazken, asgari ücretin aynı bazda artışı da buna göre çok........

© Dünya