menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Sistemi değil pipetini değiştir

20 0
30.10.2025

Dünya yanıyor, kutuplar eriyor, su kay­nakları tükeniyor… Ve bize ne deni­yor?

“Plastik pipet kullanma.”

Birleşmiş Milletler’in yirmi yıldır sür­dürdüğü Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitim (ESD) kampanyası tam da bu man­tığın ürünü: Küresel krizin çözümünü, bi­reyin alışveriş sepetine sığdırmak. Küresel eğitim sistemlerinde çocuklara hiçbir za­man “Dünyayı nasıl değiştireceksin?” so­rusu sorulmadı. Ama artık sık sık şu soruy­la karşılaşıyorlar: “Alışverişini nasıl yapa­caksın?”

Küresel ısınmayı, karbon salımını, or­mansızlaşmayı; yani sistemik meseleleri konuşmak yorucu, riskli ve politik. O yüz­den meseleyi basitleştirdik: Kurtuluş, geri dönüşüm kutusunun içinde. Küresel üre­tim ağları, enerji tekelleri, finansal bağım­lılıklar yerli yerinde duruyor; ama müf­redatta “daha az tüket, daha çok geri dö­nüştür” yazıyor. Bu pedagojinin adı: “iyi niyetli yanılsama.” Sonuçta kimse “sistem değişsin” demiyor; herkes “alışkanlıkla­rımız değişsin” diyor. Çünkü sistem, alış­kanlık değişimini sever, kendisini sorgula­yanı değil.

Araştırmacı Kathryn Wheeler, BM’nin bu eğitim modelini şöyle tarif ediyor “Tü­keticiyi ahlaki bir özneye indirger.” Yani vatandaş değil, müşteri; politika değil, ter­cih; iktidar değil, davranış.........

© Dünya