Merhaba Sibel Hanım, öncelikle söyleşi teklifimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. Kitabınız çok okunur umarım. Kitabın ilk sayfasında, “Zayi”yi 2004’te çıkmaz bir sokakta, büyük ve metruk bir binanın karşısındaki evde yazmaya başladım.” diyorsunuz. Yedi kişinin hikâyesinin anlatıldığı bu romanda, 8. kişinin de malum metruk binanın karşısındaki evde oturan siz olduğunuz geliyor akla, yanılıyor muyum?

Evet, bir zamanlar çıkmaz bir sokakta yıllardır boş olan metruk bir binanın karşısında bir evde oturdum. Hatta karşısında büyük metruk bir bina olduğu için emlakçının pazarlamakta zorlandığı ve uzun zamandır boş olan bir evdi. Ben evin karşısındaki metruk binayı sokağa girince değil evin salonuna girdiğimde fark etmiştim. Romandaki gibi tırnak içinde “elit bir semt”ti ve herkes o metruk binadan şikayetçiydi. O zamanki SSK’ya ait, iki bloktan oluşan, çok katlı, boğazı gören bir binaydı. Bulunduğu arazide çok eskiden kalma mezarlıklar olduğunu öğrendim sonra.

Ben evi değil de sanki metruk binayı tutmuştum, sonrasında tutulacağım hikâyesiyle kendi hikâyelerim birleşecekti ama bunu bilmiyordum. Zaten aslında her şeyden azâde bir şekilde kendime kapanmak ve ilk romanım Beni Beklerken’i bitirmek istiyordum ve kapandığım yer metruk binanın karşısındaki o ev ve çıkmaz sokak oldu. Tesadüf müydü, işaret mi bilmiyorum ama ilk romanım Beni Beklerken’e son noktayı koyduğum, Zayi’ye ise başladığım yer oldu. Ben taşındıktan sanıyorum bir sene sonra o binayı yıktılar şimdi ultra lüks bir mekân, bir rezidans oldu. Ben ve Zayi’nin kahramanları hariç tüm şehir onun yeni halinden çok memnun.

Bu romanı yazmak için ne türden olaylar, görüntüler veya kavramlardan esinlendiniz? Böylesi zor bir metni kaleme almak için gerekli olan motivasyonlarınız nelerdi?

İlkin çıkmaz sokak ve metruk bina tabii ki. Bana söylediği, bana anlattığı, bana hatırlattığı bir şeyler vardı. O dönemde kendi çapımda çalıştığım, merak ettiğim, dinlediğim olaylar, ülkenin yakın tarihinden okuduğum anılar vardı. Aslında Zayi’deki her bir kahramanın öyküsünü taslak olarak yazmıştım. Her biri farklı yıllarda yazılmış öykülerdi, kimi o çıkmaz sokakta yaşarken yeniden hayatıma girdi. Mesela Lerna Hanım karakteri gerçek hayatta bir semt pazarında “kokun neresi” sorusuyla hayatıma girdi. “Koku” diyor sanıyorum anlamıyorum ama meğer “kökün neresi” diye soruyormuş. Samatya’da yakılan kiliseden fırlayan güvercinler ve Hristo Samatya’da bir kahvede dinlediğim bir anıdandı yani yaşadığım hayatta karşıma çıkanlar, hayatıma karışanlar daha önce yazdığım öykülere kaynadı ve hepsini o çıkmaz sokağa benimle birlikte taşındı ve karşımızda bir metruk bina o da Türkiye’nin ta kendisiydi. Bir de benim tüm kitaplarıma baktığınızda tek bir büyük mesele görünür: kimlik. Kim olduğumuz, bizden istenen kimlik, bize yüklenen ya da kaçmak zorunda kaldığımız kimliklerimiz yüzünden başımıza gelenler. Memleket neresi sorusuna verdiğiniz yanıtta bile kimliğinizi uzatıyorsunuz aslında. Şuralıyım dediğinizde sizinle ilgili sizi hiç tanımayan biri birçok yargıya varabiliyor. Cinsiyetin, kökenin, inancın, hangi partiye oy verdiğin, hangi şarkıda dans ettiğin, anneliğin, solculuğun, sağcılığın, mesleğin her şey üzerinden bize bir kimlik veriliyor. Evet meselem kimlik ama en başından beri bunu bilinçli bir şekilde de yapmadım, yazı beni hep oraya götürdü ve orada bıraktı.

Kabul etmek gerekir ki gerçek hayatta, böylesi küçücük bir mekânda bu “kadar sorunlu insan” bir arada kolay kolay bulunmaz. Sizin, bu yaralı ruhları bir araya getirmekteki amacınız neydi? Bir çıkmaz sokağın sakinleri olan bu insanların maceralarını, ülkenin, romanda bahsedilen yıllarda yaşadığı kaosa benzetebilir miyiz, dolayısıyla bu durumu, romanın bildirisi saysak ne dersiniz?

E tabii hepsinin bir sokakta üstelik bir çıkmaz sokakta yaşaması anca romanlarda olur ama unutmayalım ki sorunuzdaki “sorunlu insanlar” bu ülkede yaşıyorlar. Biz bu ülkede yaşıyoruz. Ülkenin de o çıkmaz sokak yahut metruk binadan farkı olduğunu düşünmüyorum.

Dünya destanları, mitolojileri ya da masallarında da pek sık karşılaştığımız 7 rakamının sizin kitabınızdaki karşılığı nedir? Bir başka ilginç anekdot olarak dikkatimi çeken, Sofie’nin ölümünün perşembe günü gerçekleşmesinin bir sırrı var mı?

Nedenini bilmesem üzerine düşünmesem de yedi rakamını severim, derli toplu bir dağınıklığı var gibi gelir bana ama açıklayabileceğim bir durum değil. Perşembe gününü de severim. Doğduğum gün, Tatlı Perşembe romanını da severim, bir de Sofie’nin çok sevdiği Hümeyra’nın Tutkulardan İntihar şarkısını ben de severim o çarşambayı işaret eder ama ben “Yarınlardan Perşembe”yi severim.

Belli ki romanda nesne-insan ilişkisine oldukça önem veriyorsunuz. Romanın başkahramanı Selvi’nin sokağa pek çıkmayışını, sokağın “çıkmaz sokak” oluşuyla açıklıyorsunuz. Ayrıca, “çıkmaz” sözcüğünü sokağın başka sakinleri için kullanırken, onların da sokağa pek çıkmadıklarını söylüyor; hem de -Selvi için- o insanların âdeta birer “çıkmaz sokak” olduklarını imleyerek tevriye (ikili anlam) sanatı yapıyorsunuz. Bir başka nokta da başkahramanınıza “Selvi” adını koyarak onu âdeta ağaç olan selvi gibi, yerini değiştiremeyip hep aynı yerde kalmasıyla ilişkilendiriyorsunuz. Bu cümleden olarak “çıkmaz sokak” metaforunun ve “Selvi”nin edilgenliğinin ülkemizde yaşanan rutin çaresizliklerle ilgili olduğu........

© dibace.net