Από το παράδειγμα της πολυπλοκότητας στην ψηφιακή αποδιαμεσολάβηση: πώς η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει τον πολιτισμό, το σχολείο και τη νοημοσύνη στην εκπαίδευση.

Για να κατανοήσουμε τον αντίκτυπο της Τεχνητής Νοημοσύνης στον κόσμο της εκπαίδευσης, από το σχολείο μέχρι το πανεπιστήμιο, πρέπει να υιοθετήσουμε μια πολύ ευρεία προοπτική μελέτης στο χρόνο, στο χώρο, στο περιεχόμενο και στις μεθοδολογίες, με έντονα διεπιστημονικό και κριτικό-στοχαστικό χαρακτήρα, πειραματιζόμενοι με εκείνη την ιδιαίτερη μορφή έρευνας που περιγράφει με μαεστρία ο Edgard Morin: «Η γνώση είναι, σε έναν αδιάσπαστο κύκλο, ο διαχωρισμός για ανάλυση και η σύνδεση για σύνθεση ή περιπλοκή.  Η κυρίαρχη πειθαρχική, διαχωριστική στάση μας κάνει να χάνουμε την ικανότητα σύνδεσης, την ικανότητα να τοποθετούμε σε πλαίσιο, δηλαδή να τοποθετούμε μια πληροφορία ή μια γνώση στο φυσικό της πλαίσιο» (Morin, 2015 σ. 72).

Στην περίπτωσή μας, πρόκειται για την τοποθέτηση της συζήτησης σχετικά με τη σχέση μεταξύ Τεχνητής Νοημοσύνης και εκπαίδευσης στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ τεχνολογικής ανάπτυξης, οικονομικού παραγωγικού συστήματος (οικοδόμημα) και κοινωνικοπολιτικού-πολιτιστικού συστήματος (εποικοδόμημα). Αυτή η σχέση θα εξεταστεί χρησιμοποιώντας την έννοια της διδακτικής νοημοσύνης και παρατηρώντας την πρόσφατη μετατροπή της σε τεχνητή διδακτική νοημοσύνη στο πλαίσιο της ψηφιακής επανάστασης , η οποία νοείται ως τεχνολογική επανάσταση ικανή να μεταβάλει ταυτόχρονα τόσο το οικοδόμημα όσο και το εποικοδόμημα της κοινωνίας μας.

Αναφορά στη σχέση μεταξύ τεχνολογικών επαναστάσεων, παραγωγικού συστήματος, κοινωνίας και πολιτισμού.

Οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν πάντα διαδραματίσει θεμελιώδη ρόλο στην ανάπτυξη του ανθρώπινου είδους, από τις πρώτες τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν για το κυνήγι και τη σφαγή θηραμάτων, μέχρι τη χρήση της λεκτικής επικοινωνίας, από τις τεχνικές εκτροφής κατοικίδιων ζώων και καλλιέργειας των πρώτων βρώσιμων φυτικών ειδών, μέχρι την εφεύρεση της γραφής και ούτω καθεξής μέχρι τις νέες και σύγχρονες βιομηχανικές και τεχνολογικές επαναστάσεις, τον ατμό, τη χημεία, την ηλεκτρική ενέργεια και ούτω καθεξής, μέχρι την τρέχουσα, ηλεκτρονική και ψηφιακή, η οποία εξελίσσεται σε τρεις φάσεις: την εφεύρεση του υπολογιστή, με τα συστατικά του το  hardware και το software,  τη δημιουργία του δικτύου, του διαδικτύου, που συνδέει δυνητικά όλους τους υπολογιστές και τις συσκευές επικοινωνίας όπως το κινητό τηλέφωνο και την εφεύρεση της τεχνητής νοημοσύνης ,ικανής να αντικαταστήσει τον άνθρωπο όχι μόνο στη σχέση με άλλες μηχανές αλλά και κυρίως στη δημιουργία προϊόντων και πολιτιστικών περιεχομένων.

Όλες αυτές οι τεχνολογικές επαναστάσεις επηρεάζουν κατά προτεραιότητα την παραγωγική δομή, δηλαδή τον τρόπο παραγωγής αγαθών, προϊόντων και πλούτου, αλλά επηρεάζουν επίσης την κοινωνική δομή, δηλαδή τις σχέσεις μεταξύ των κοινωνικών τάξεων που οι ίδιες δημιουργούν, τις σχέσεις ισχύος και τις συγκρούσεις μεταξύ τους και, τέλος, την κουλτούρα τους, τον τρόπο με τον οποίο κάθε άτομο αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα που το περιβάλλει με βάση τα πολιτισμικά εργαλεία που του παρέχει η ομάδα στην οποία ανήκει.

Σε αυτή τη διαλεκτική, κυκλική, επαναληπτική προοπτική της σχέσης μεταξύ τεχνολογιών, παραγωγικού συστήματος, κοινωνίας και πολιτισμού, οι τεχνολογίες δεν μπορούν να θεωρηθούν ουδέτερα στοιχεία , ανταλλάξιμα για την επίτευξη οποιουδήποτε είδους στόχου, αλλά εκφράζουν πάντα τη σκέψη, τις προθέσεις, τα συμφέροντα εκείνων που τις κατέχουν και τις ελέγχουν.

Όλα αυτά σε εξαιρετικά συνοπτική μορφή, παραλείποντας σκόπιμα, για προφανείς λόγους χώρου, τη λεπτομερή ανάλυση σχέσεων που στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκες από ό,τι μόλις γράψαμε. Ας περιοριστούμε στο να παρατηρήσουμε ότι, για παράδειγμα, ο χρόνος κατά τον οποίο οι επιπτώσεις μιας συγκεκριμένης τεχνολογίας εισέρχονται πρώτα στην παραγωγική δομή και στη συνέχεια την κοινωνικοπολιτισμική, διαφέρουν σημαντικά στον χρόνο και στον χώρο, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των επιμέρους τεχνολογικών καινοτομιών και τον χρόνο διάδοσής τους σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της γραφής, ιδίως της αλφαβητικής, ίσως της πιο ισχυρής τεχνολογίας που εφευρέθηκε ποτέ από τον Sapiens, ικανής να μετασχηματίζει τον χρόνο, τον χώρο, τα αντικείμενα και τα υποκείμενα της επικοινωνίας σε δυνητικά αιώνια πληροφορία, ανάλογα με τις ιδιότητες του χρησιμοποιούμενου μέσου.

Η επαναστατική εμβέλεια αυτής της ισχυρής τεχνολογίας χρειάστηκε χιλιετίες για να εκφράσει όλο το δυναμικό της σε σχέση με τα μέσα και τις άλλες τεχνολογίες με τις οποίες συνδυάστηκε. Το μεγάλο άλμα έγινε μόλις πρόσφατα, όταν, χρησιμοποιώντας ως υλικό υποστήριξης το χαρτί και μέσω της χρήσης μιας άλλης τεχνολογίας, της μηχανικής εκτύπωσης, εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο τον κόσμο, αλλάζοντας βαθιά τόσο τη δομή της παραγωγής όσο και τη μοντέρνα και σύγχρονη κουλτούρα. Όταν στη συνέχεια η γραφή έχασε σχεδόν κάθε είδους σχέση και εξάρτηση από υλικά μέσα, χάρη στην ηλεκτρονική επανάσταση, η δύναμή της έγινε ακόμη πιο εμφανής.

Το παράδειγμα της γραφής επιτρέπει να εκτιμήσουμε τις καινοτόμες ιδιότητες της ηλεκτρονικής επανάστασης, η οποία αποτελεί τη βάση του σημερινού γνωσιακού και χρηματοοικονομικού καπιταλισμού, διότι επιτρέπει την εξαγωγή πλούτου από την πληροφορία και όχι πλέον, ή μάλλον όχι μόνο, από τη μαζική παραγωγή αγαθών, όπως έκανε ο βιομηχανικός καπιταλισμός. επιπλέον, μεταφέρεται αμέσως στην κουλτούρα και την κοινωνία, μέσω μιας πρόωρης, από την........

© antapoCRISIS