menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Buridan’in paradoksu üzerine: doğruyu söylersen geçersin, geçersen… eee?

9 0
12.12.2025

Paradoks dediğin şey, insanın beynini makarna süzgecine çeviren o tatlı bilmece… Ama önce, bu meşhur Buridan paradoksunun hikâyesine minicik bir uğrayalım.

Rivayet odur ki, Buridan bir gün Sokrates’in karşısına çıkıyor. Mantıkla zeka oyunu arasında gidip gelen bu sahnede Sokrates Buridan’a diyor ki:

“Eğer doğruyu söylersen seni geçireceğim.

Eğer yalan söylersen seni cezalandıracağım.”

Sahnede rüzgâr eser, toga’lar hafif dalgalanır… Buridanbir süre düşünüyor. Sonra şöyle bir cevap geliyor:

“Sen beni cezalandıracaksın.”

Sokrates kilitlenir. Çünkü eğer Buridan’ı cezalandırırsa, Buridan doğruyu söylemiş oluyor ‘o zaman cezalandıramaz.’

Eğer geçirse, Buridan yalan söylemiş oluyor ‘o zaman cezalandırması gerekiyor.’

Yani Sokrates’in mantık sistemi Windows 95 modunda çöker. Mavi........

© Akdeniz Gerçek